ادغام بانک‌ها بعد از مطالعه تجربیات گذشته انجام شود

گروه بازار پول - کامران ندری، مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی می‌گوید: در ایران روش ادغام، تنها روشی است که برای حل‌وفصل مشکلات بانک‌های بحران‌زده استفاده شده اما اینکه تا چه اندازه این کار واقعی و موفق بوده جای بررسی دارد. به اعتقاد او در شرایط فعلی نیز پیش از اینکه قرار باشد ادغام احتمالی بانک‌ها در دستور کار قرار بگیرد، باید تجربیات قبلی این حوزه به‌صورت کارشناسی بررسی و مطالعه شوند.

مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی می‌گوید: وقتی یک بانک بر اساس معیارهای تعریف شده از سوی مقام ناظر، مشکل‌دار تشخیص داده شود، باید وارد فرایند رزولوشن (حل‌وفصل) بانک‌های مشکل‌دار یا به‌اصطلاح فرایند گزیر شود.

به گزارش رازپول کامران ندری، می‌افزاید: فرایند گزیر، شیوه‌های مختلفی دارد و در همه آنها بیشترین تلاش بر این است که مشکل بانک با کمترین تبعات اجتماعی حل شود و سپرده‌گذاران کمترین زیان را در این فرایند تجربه کنند.

او با تأکید بر اینکه در کلیه فرایندهای نجات بانک‌های مشکل‌دار، توجه به منافع سپرده‌گذاران اولویت دارد، تصریح می‌کند: یکی از تصمیم‌هایی که در فرایند گزیر اتخاذ می‌شود، این است که یک بانک توانمند و قوی، سهام بانک مشکل‌دار را تصاحب کند به‌گونه‌ای که با خریداری سهام بانک مشکل‌دار، کلیه بدهی‌های آن را متقبل می‌شود و دارایی‌های آن را نیز تملک می‌کند تا با مدیریت قوی‌تر و احیاناً تغییر استراتژی، اوضاع را ساماندهی کند.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) می‌گوید: در این حالت، بانک تصاحب‌شده کاملاً منحل می‌شود و سهامداران آن نیز کلیه سهام خود را به بانک قوی‌تر واگذار می‌کنند و فقط بانک قوی‌تر باقی می‌ماند.

به گفته ندری، راهکار دیگر در فرایند گزیر، مرجینگ یا ادغام است که در این حالت، سهامداران بانک مشکل‌دار سهام خود را از دست نمی‌دهند بلکه با سهامداران یک یا چند بانک دیگر به توافق می‌رسند که بانک جدیدی ایجاد کنند.

او با اشاره به اینکه سابقه ادغام بانک‌ها در کشور ما نیز وجود داشته، اظهار می‌کند: تقریباً تنها روشی که در فرایند گزیر بانک‌های مشکل‌دار ایرانی در دستور کار قرار گرفته، ادغام بوده اما اینکه تا چه اندازه این کار واقعی بوده و به موفقیت رسیده جای بررسی دارد.

مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی می‌افزاید: شیوه‌های تخصصی دیگری هم برای نجات بانک‌های مشکل‌دار وجود دارد که بحث درباره آنها در این مجال نمی‌گنجد؛ اما آخرین راه علاج برای بانکی که نه قابل تصاحب است، نه می‌تواند ادغام شود و نجات آن از طریق دیگر شیوه‌های تخصصی نیز امکان‌پذیر نیست، این است که فایل ورشکستگی را پر کند.

به گفته ندری، ورشکسته اعلام شدن یک بانک، بدترین گزینه ممکن از منظر سپرده‌گذاران بوده و در این حالت چاره دیگری برای نجات بانک وجود نداشته است.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) در پاسخ به اینکه با توجه به وجود تجربه‌های ادغام بانک‌ها در ایران، اکنون برای ادغام احتمالی بانک‌ها باید چه تمهیداتی اندیشیده شود، تصریح می‌کند: ادغام فقط یکی از شیوه‌های گزیر و حل‌وفصل مشکلات بانک‌هاست که در ایران به‌طور خاص فقط از این روش استفاده شده اما هنوز این تجربه‌ها به‌صورت کیفی از سوی محققین و پژوهشگران بررسی نشده و حالا هم قبل از ادغام مجدد بانک‌ها باید درباره ادغام‌های قبلی پژوهش شوند.

به گفته ندری، ازآنجاکه بانک‌های طرف ادغام در کشورمان، تمایلی به دادن اطلاعات در این حوزه‌ها ندارند به همین دلیل پژوهشی هم در رابطه با این ادغام‌ها انجام نشده است.

او می‌افزاید: شخصاً موفق بودن یا ناکام بودن ادغام بانک‌های کشور اطلاعاتی ندارم اما ظاهر امر نشان می‌دهد که این ادغام‌ها با مسائل و مشکلاتی مواجه بوده‌اند و بانک‌ها در درون خود تلاش می‌کنند این مشکلات را برطرف کنند.