یک مقام مسئول در بانک مرکزی: سکه محل مناسبی برای مردم عادی جهت سرمایه‌گذاری نیست

گروه بازار پول - بانک مرکزی انحصار ضرب انواع سکه طلا را برعهده دارد، از این رو تأمین نیاز بازار به انواع سکه بهار آزادی از وظایف این بانک می‌باشد. از زمانی که قیمت سکه صعودی شد و به یک میلیون و 500 هزار تومان رسید حراج سکه در بانک مرکزی شروع شد و حالا که قیمت به یک میلیون و 450 هزار تومان تقریبا رسیده است مسئولین معتقدند که این بازار را کنترل کرده اند البته مسئولین اقدامات دیگری هم برای رفاه حال مردم انجام داده اند مثلا با هدف ایجاد امکان خرید از بانک کارگشایی برای مردم عادی که سرمایه کمتری دارند سکه‌ها در بسته‌های ۲۰ تایی نیز عرضه می‌شود!

همچنین یکی از اهداف بانک مرکزی حفظ ارزش پول کشور است. از آنجا که افزایش قیمت سکه و طلا می‌تواند سایر بازارهای موازی همچون ارز را نیز متاثر کرده و قیمت‌ها در این بازارها را نیز افزایش دهد، هرگاه قیمت سکه در بازار با ارزش ذاتی سکه و قیمت تمام شده آن فاصله قابل توجهی پیدا کرده و قیمت‌ها غیر واقعی و به اصطلاح حبابی شود بانک مرکزی با هدف ایجاد تعادل در بازار و کنترل قیمت‌‌ها اقدام به مداخله و عرضه سکه در بازار می‌کند. رحیمی مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی در مصاحبه ای به ابعاد این موضوع پرداخته است که در زیر می خوانیم.

۱- طی ماه‌‌های گذشته شاهد نوساناتی در بازار طلا و به ویژه انواع سکه بهار آزادی بودیم شما دلایل این نوسانات و افزایش قیمت سکه طلا را در چه می‌بینید؟

از ابتدای مهرماه سال جاری قیمت سکه روند افزایشی را در پیش گرفت. علت این امر افزایش تقاضای خرید سکه به دلیل ورود برخی از سرمایه‌گذاران به این بازار بود که با احتمال افزایش قیمت طلا در ماه‌های آتی اقدام به خرید سکه می‌کردند و برخی از مردم عادی نیز به منظور حفظ قدرت خرید پول خود پس‌اندازهایشان را تبدیل به سکه می‌کردند که همه این موارد حجم تقاضا در بازارسکه را افزایش داده بود و بالطبع قیمت‌ انواع سکه نیز افزایش یافت.

۲- اصولا چرا سکه‌های بهار آزدی را بانک مرکزی عرضه می‌کند و در مورد علت فروش سکه در بانک کارگشایی و مداخله بانک مرکزی در بازار طلا نیز توضیح دهید؟

به موجب قانون ضرب مسکوک طلا، بانک مرکزی انحصار ضرب انواع سکه طلا را برعهده دارد. لذا تأمین نیاز بازار به انواع سکه بهار آزادی از وظائف این بانک می‌باشد. همچنین یکی از اهداف بانک مرکزی حفظ ارزش پول کشور است. از آنجا که افزایش قیمت سکه و طلا می‌تواند سایر بازارهای موازی همچون ارز را نیز متاثر کرده و قیمت‌ها در این بازارها را نیز افزایش دهد، هرگاه قیمت سکه در بازار با ارزش ذاتی سکه و قیمت تمام شده آن فاصله قابل توجهی پیدا کرده و قیمت‌ها غیر واقعی و به اصطلاح حبابی شود بانک مرکزی با هدف ایجاد تعادل در بازار و کنترل قیمت‌‌ها اقدام به مداخله و عرضه سکه در بازار می‌کند. در اتفاقات اخیر بازار طلا، بررسی‌ها حاکی از افزایش تقاضای خرید بود و با توجه به اینکه عرضه سکه در بازار با تقاضای شکل گرفته متناسب نبود بانک مرکزی تصمیم به عرضه سکه از طریق بانک کارگشایی گرفت.

۳- از آخرین باری که بانک مرکزی عرضه عمومی سکه داشته چند سال می‌گذرد. آیا نیاز نبود پیش از این در این خصوص اقدامی به عمل می‌آمد؟

دیدگاه رئیس کل بانک مرکزی این است که به‌منظور صیانت از ذخایر بانک مرکزی با اتخاذ سیاست‌‌ها و اقدامات اصولی در بازار ارز و سکه ثبات وجود داشته باشد و به تبع آن ورود حداقلی بانک مرکزی به بازار و حراج سکه را شاهد باشیم. به همین دلیل باتوجه به ثبات نسبی قیمت‌ها و آرامش بازار سکه در طی این سال‌ها اصلا ورودی به بازار نداشته‌ایم. لیکن همانگونه که توضیح دادم هر زمانی که لازم باشد و احساس شود که بازار ملتهب است و مصرف کنندگان متحمل زیان می‌شوند حتما بانک مرکزی با ورود خود به بازار قیمت‌ها را متعادل خواهد کرد.

۴- در مورد میزان سکه عرضه شده در بازار و اینکه سکه‌های عرضه شده چه تاثیری بر بازار داشته است توضیح بفرمایید؟

حدود یک ماه از فروش سکه‌های بهار آزادی از طریق بانک کارگشایی می‌گذرد در طی این مدت ۱۵ جلسه حراج برگزار شده و متناسب با نیاز متقاضیان، سکه‌های طلا عرضه شده است. تا پیش از شروع حراج سکه در بانک کارگشایی، قیمت سکه یک بهار آزادی تا مرز ۱ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان نیز رسید. در روزهای اول حراج، برخی از افراد سودجوی فعال در بازار سعی داشتند مانع از افت قیمت‌‌ها شوند و حتی برخی از خرید‌‌ها را با قیمت بالا انجام می‌دادند این افراد معمولاً زمانی که بازار ملتهب است و قیمت‌ها رو به بالاست منتفع می‌شوند اما با ادامه حراج مقاومت این گروه نیز شکست و به تدریج قیمت‌ها روند کاهشی را در پیش گرفت و در حال حاضر به حدود ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. انتظار داریم با ادامه جلسات حراج و ورود تدریجی سکه‌های عرضه شده در بانک کارگشایی به بازار، شاهد افت بیشتر قیمت‌ها و ایجاد تعادل در بازار باشیم.

۵- علت استفاده از روش حراج برای عرضه سکه طلا چیست؟ اینکه مطرح می‌شود در جلسات حراج افرادی خاص و برخی دلالان حضور داشته و امکان خرید برای افراد عادی وجود ندارد درست است؟

تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که استفاده از روش حراج سکه موثرترین راه برای تامین نیاز بازار و کنترل قیمت‌هاست. قیمت‌های پایه اعلام شده در حراج بر مبنای قیمت تمام شده و پایین تر از نرخ عرضه سکه در بازار بوده و خریدهای صورت گرفته از بانک کارگشایی هم عموماً با قیمتی پایین‌تر از بازار می‌باشد. شرکت در جلسات بانک کارگشایی برای عموم مردم آزاد است و هر کسی می‌تواند با شرکت در جلسه و پیشنهاد قیمت نسبت به خرید اقدام کند. به هر صورت سکه‌های عرضه شده از طریق بانک کارگشایی توسط هر فردی که خریداری شود در نهایت راهی بازار شده و افزایش عرضه در صرافی‌ها و تعدیل قیمت‌ها را به دنبال خواهد داشت. لازم است به این نکته اشاره کنم که با هدف ایجاد امکان خرید از بانک کارگشایی برای مردم عادی که سرمایه کمتری دارند سکه‌ها در بسته‌های ۲۰ تایی نیز عرضه می‌شود.

۶- برخی انتقادات به ورود بانک مرکزی به بازار وجود دارد عده‌ای آن را موقتی و بدون تاثیر دانسته و بعضاً نیز اهداف بانک از عرضه سکه طلا را تامین منابع مالی برای دولت می‌دانند پاسخ شما به این مطالب چیست؟

همانطور که قبلاً نیز توضیح دادم یکی از اهداف و وظایف ذاتی بانک مرکزی کنترل تورم و حفظ قدرت خرید پول ملی کشور است و از آنجا که نوسانات بازار طلا و ارز مانع از تحقق این اهداف خواهد شد هر زمان که بانک مرکزی احساس نیاز کند به بازار ورود کرده و برای تنظیم بازار و کنترل قیمت‌‌ها اقدام خواهد کرد. هم در این مرحله و هم در مراحل قبلی که بانک مرکزی برای دفاع از مصرف کننده و ایجاد تعادل در بازار ورود کرد هجمه‌هایی علیه بانک مرکزی در برخی رسانه‌ها انجام شد که بعضا از روی ناآگاهی است و به ندرت افرادی هم هستندکه از آشفتگی بازار طلا بهره برده و سود خود را در تلاطم و ناآرامی بازار می‌بینند. بدیهی است که این افراد از اقدامات اخیر بانک مرکزی خوشنود نباشند و آن را زیر سوال ببرند. اما اقدامات ما بر مبنای وظایف قانونی و بررسی‌های کارشناسی صورت می‌گیرد و مسائل حاشیه‌ای که در این ارتباط مطرح می‌شود، تاثیری در این راستا نخواهد داشت.

۷- بانک مرکزی تا چه زمانی قصد دارد به حراج سکه در بانک کارگشایی ادامه داده و آیا مشکلی برای ادامه کار و تامین سکه طلا وجود ندارد؟

خوشبختانه ذخایر طلا و سکه در اختیار بانک مرکزی از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده و این آمادگی وجود دارد تا زمان تأمین نیاز کامل بازار به عرضه سکه طلا به برگزاری جلسات حراج ادامه دهیم تعیین اینکه تا چه زمانی جلسات حراج ادامه داشته باشد منوط به بررسی آمار و اطلاعات مربوط به میزان سکه موجود در بازار، روند قیمت‌ها و اطمینان از تأمین سکه‌های طلای مورد نیاز بازار است.

۸- اگر مطلبی ناگفته باقی مانده که مایل به بیان آن هستید بفرمایید؟

من از فرصت استفاده کرده به مردم توصیه می‌کنم که اگر قصد دارند با هدف سرمایه‌گذاری اقدام به خرید سکه طلا کنند حتما نوسانات احتمالی بازار را طلا را مد نظر داشته باشند و با آگاهی کامل وارد این بازار شوند. طلا کالایی جهانی است که قیمت داخلی آن تا حد زیادی تابع نوسانات قیمت آن در بازارهای بین‌المللی است. با توجه به اینکه بازار طلا بازار پر نوسان و پر ریسکی است، محل مناسبی برای مردم عادی جهت سرمایه‌گذاری نیست چرا که ممکن است با کاهش جهانی قیمت طلا متضرر شوند. اگر هم تصمیم به این کار دارند تمامی سرمایه و پس‌انداز خود را وارد این بازار نکنند.