ایران و جهان - با وجود شرايط بحث بر انگيز، بازار هاي سرمايه خاورميانه و شمال آفريقا با مديريتي خوب، موفق به صدور 253 اوراق قرضه به ارزش 59.4 ميليارد دلار در سال 2013 شدند. اگرچه اين رقم 8 درصد كمتر از 64.6 ميليارد دلار جمع آوري شده از طريق صدور 261 اوراق قرضه در سال 2012 است، اما با اين حال چنين موفقيتي خود نشان دهنده انعطاف پذيري و پتانسيل در حال رشد سهام منطقه نيز هست. این در حالی است که ایران در بهره گیری از این اوراق سهمی را ندارد.

حتي وقايع اخير در آمريكا نيز بازار اوراق قرضه داخلي را كساد نكرد و اخيرا زیر سلطه كشور هاي خليج فارس با سهم 51 درصدي آن ها از بازار (معادل 30 ميليارد دلار از طريق صدور 89 اوراق قرضه) قرار گرفته است. در ادامه شمال آفريقا سهمي 32 درصدي (معادل 19.3 ميليارد دلار از طريق صدور 70 اوراق قرضه) و كشور هاي شرقي سهمي 17 درصدي (معادل 10.1 ميليارد دلار از طريق صدور 94 اوراق قرضه) از اين بازار را به خود اختصاص داده اند.

به گزارش زايا، مصر كه هنوز درگير تنش هاي سياسي پراكنده در كشور است، موفق به صدور 22 اوراق قرضه به ارزش 17.5 ميليارد دلار شده كه پس از امارات با صدور 26 اوراق قرضه به ارزش 9.4 ميليارد دلار قرار مي گيرد. اردن 89 اوراق قرضه به ارزش 8.4 ميليارد دلار، قطر 17 اوراق قرضه به ارزش 8.1 ميليارد دلار و بحرين هشت اوراق قرضه به ارزش 4.7 ميليارد دلار صادر كرده اند.

سال گذشته همچنين سال پويايي بازار اوراق قرضه خاورميانه و شمال آفريقا بود. امارات به عنوان يكي از فعال ترين بازار ها در منطقه رتبه اول خود را كه در سال 2012 كسب كرده بود، از دست داد و جايگاه دوم را در سال 2013 به دست آورد. مصر در همين حال به عنوان بزرگ ترين صادر كننده اوراق قرضه در منطقه از امارات بالا تر رفته و رتبه دوم خود در سال 2012 را به اين كشور بخشيد. اردن جايگاه سوم خود را حفظ كرده و اين در حالي است كه قطر با دو پله صعود از رتبه ششم به رتبه چهارم ارتقا يافت. در ادامه بحرين نيز سه پله صعود را تجربه كرده و از جايگاه هشتم به جايگاه پنجم رسيد.

دولت هاي منطقه خليج فارس در دهه هاي گذشته از دلايل اصلي رشد صنعتي منطقه به شمار رفته اند. اين دولت هاي بزرگ و مستقل با هدف بهبود وضعيت استخراج نفت و گاز سرمايه هايي را به عرصه زيرساخت ها و تكنولو�?ي وارد كرده اند كه اجزاي اصلي ثروت منطقه را تشكيل مي دهند. فعاليت اقتصادي اين كشور ها وراي بخش صنعت و توليد بوده و حضورشان نيز در بازار اوراق قرضه بسيار زياد احساس مي شود.

اين كشور هاي بزرگ و مقتدر با صدور 166 اوراق قرضه به ارزش 41.1 ميليارد دلار بر بازار سلطه پيدا كردند كه اين رقم حدود 69 درصد از حجم اوراق قرضه صادر شده را به خود اختصاص مي دهد.

با توجه به بخش هاي مختلف، موسسات دولتي با تخصيص سهمي 69 درصدي از كل مقدار اوراق قرضه صادر شده برتر از ديگران قرار گرفته و خدمات مالي، نفت و گاز به ترتيب با تخصيص سهمي 4 و 20 درصدي رتبه هاي بعدي اين فهرست را به دست آوردند. اين در حالي است كه ورودي هاي جديد محدود به بخش هاي حمل و نقل و آموزش مي شدند.

با توجه به نوع بازار، اوراق قرضه خاورميانه و شمال آفريقا همچنان با صدور 2013 اوراق قرضه به ارزش 33.2 ميليارد دلار، صدور داخلي اوراق قرضه را به همه گزينه ها ترجيح مي دهند. اين رقم تقريبا با سال گذشته مطابقت دارد. اين در حالي است كه سرمايه گذاران بين المللي در عرصه اوراق قرضه، تعداد را در سال 2013 به 50 اوراق قرضه رساندند كه با ارزش 26.2 ميليارد دلار شاهد افتي 16 درصدي نسبت به رقم 31.30 ميليارد دلار در سال گذشته است.

منطقه آماده صدور اوراق قرضه پاك و سالم در ماه هاي آينده است. صدور آن ها براي تامين بودجه پرو�?ه هاي آتي يا تامين مجدد بودجه به منظور پرداخت بدهي با توجه به پيش بيني رشد و تكامل 50 ميليارد دلار اوراق قرضه در سال 2014 انجام مي شود.

بازار بدهي رشدي تشريحي و نمايي در چند سال گذشته داشته و خود را به عنوان يك پلت فرم موثر براي دسترسي به سرمايه كلان بسيار ضروري ثابت كرده است. مانند سال هاي پيش، 2014 احتمالا رشدي قابل توجه و بي نظير در هر دو عرصه تعداد و سايز صدور اوراق قرضه را تجربه مي كند.

پيش بيني ها از احتمال بالاي صدور حجم بزرگي از اوراق قرضه در سال جاري در امارات و قطر سخن مي گويند. موفقيت در كسب ميزباني World Expo 2020 توسط امارات و برنامه ريزي براي برگزاري جام جهاني 2022 در قطر از پيروزي هاي ديگر اين دو كشور است.

البته همه اين اتفاقات خوب يك شبه رخ نداده و پرو�?ه هاي بلند پروازانه منطقه شامل تجهيزات مدرن حمل و نقل، زيرساخت ها، هتل ها و امكانات تفريحي نياز به سال ها زمان براي تحققشان دارند. امارات و قطر هر دو به لزوم برخورداري از ميليارد ها دلار بودجه براي تحريك بيشتر اقتصاد ها و تامين اهداف خود واقف هستند. روز هاي آينده نشان خواهد داد كه چگونه يك تصوير بزرگ تر از منطقه شكل مي گيرد.