علی شفایی: نمایشگاه بین‌المللی تهران با قریب به نیم قرن فعالیت، به عنوان بخشی از هویت اقتصادی ایران نقش تاثیرگذاری در توسعه تجارت کشور برعهده دارد، جایگاهی که متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل ارزش بالای زمین 85 هکتاری آن که 34هزار میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده، تهدید و حتی تا مرز نابودی و تغییر ماهیت نیز پیش رفته است.

طی چند سال گذشته با افزایش مشکلات بخش های مولد اقتصاد، رقم قابل توجهی از سرمایه ها جذب بازار مسکن شد. طولانی شدن دوره رونق این بازار، موجب شد تا کمتر از یک دهه قیمت مسکن در شهرهای بزرگی چون تهران بیش از 10 برابر افزایش یابد، که به دلیل ارتباط مستقیم قیمت زمین و مسکن، زمین نیز دراین شهرها افزایش قیمت غریبی را تجربه کرد.

در چنین شرایطی قرارگرفتن نام نمایشگاه بین‌المللی تهران در فهرست شرکت هایی که باید به بخش خصوصی واگذارشوند، بی تردید تبدیل به وسوسه ای بزرگ می‌شود تا هر از گاهی برای تملک بر 850هزار متر مربع زمین آن اقداماتی صورت گیرد.

در این خصوص که در 4 دهه ابتدایی فعالیت این مجموعه بین سال های 48 تا 88 چه اقداماتی برای تملک یا تصرف آن صورت گرفته سند مستندی موجود نیست، اما طی 4 سال اخیر از 1388 تا 1392 به بهانه قرارگرفتن نام شرکت سهامی نمایشگاه‌هایبین‌المللی در فهرست شرکت‌های دولتی که باید به بحث خصوصی واگذار شوند، بحث واگذاری چندین بار مطرح شده است.

این در حالی است که شرکت سهامی نمایشگاه‌ها در فهرست واگذاری‌ها قراردارد، نه 85 هکتار زمین گران قیمتی که متعلق به آستان قدس رضوی است.

جالب آنکه در تمامی موارد، مجموعه هایی که مقرر شده بود نمایشگاه به آنها واگذار شود، علاقه ای به نمایشگاه داری نداشته و تنها تملک بر این قطعه زمین گران قیمت مد نظر ایشان بوده است.

در این میان نحوه عملکرد دولت نیز قابل تأمل است، چراکه برخلاف تاکید قانون مبنی بر خصوصی سازی، دولت قصد داشت برای رد دیون خود شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی را به مجموعه‌هایی خارج از بخش خصوصی واگذار نماید.

البته در این مدت پیشنهاداتی نیز از برخی فعالان بخش خصوصی ارائه شد که ایشان نیز چون متقاضیان دیگر، تنها برای زمین نمایشگاه ارزش قائل بودند و برای ایشان نیز این مهم که نمایشگاه بین‌المللی تهران پس از قریب به نیم قرن فعالیت به برندی بین‌المللی در صنعت نمایشگاهی جهان تبدیل شده، اهمیتی نداشت.

در حالیکه در چند سال اخیر خروج از اقتصاد تک محصولی و توسعه تجارت غیرنفتی به عنوان یکی از اصلی ترین برنامه‌های اقتصادی کشور در دستور کار قرارگرفته و برای تحقق برنامه ها، حفظ ابزاری چون نمایشگاه بین‌المللی اهمیت زیادی دارد، اما متاسفانه دولت به عنوان متولی اقتصاد کشور، به جای اجرای برنامه های توسعه ای و کمک به افزایش توان این مجموعه، رفتاری متفاوت اختیار کرده است.

متاسفانه در میان معدود پیشنهادهای ارائه شده از سوی بخش خصوصی نیز اثری از توجه به صنعت نمایشگاهی دیده نمی شد و ایشان نیز علاقمند بودند تا با تغییر کاربری به جای بهره گیری از برند معتبر نمایشگاه بین‌المللی از ساخت و ساز بر زمین های این منطقه منتفع شوند.

دراین میان حتی ردپایی از برخی شرکت های غیرایرانی از کشور های همسایه دیده شد که تلاش می کردند با همکاری شرکای تجاری خود در ایران، وارد معامله ای دو سر سود شوند.

در واقع این شرکت ها در صورت موفقیت و تحقق برنامه هایشان از یک سو از مشارکت و سرمایه گذاری در ساخت و ساز منتفع می شدند و از طرفی با نابود شدن نمایشگاه بین‌المللی تهران و کنار رفتن آن از گردونه رقابت، رقیبی قدرتمند در حوزه صنعت نمایشگاهی حذف می شد.

در این میان تنها در خواست های منطقی تری که برای تملک شرکت سهامی نمایشگاه‌ها ارائه شد، از سوی اتاق‌های بازرگانی ایران و تهران و اتاق تعاون مرکزی ایران بود، پیشنهادهایی که برای در اختیار گرفتن مدیریت نمایشگاه، نه برای تملک بر زمین های این مجموعه ارائه شد.

اگرچه پیشنهادات ارائه شده از سوی این تشکل های بخش خصوصی و تعاونی منطقی و در جهت حفظ این مجوعه ارزشمند بود، اما از آنجاییکه دو پادشاه در یک ملک نمی گنجند، قطعا ً سه پادشاه نیز با همین مشکل روبرو بوده و نمی توان انتظار داشت که مشکلی پیش نیاید، از این رو همچنان این شرکت زیرمجموعه دولت باقی مانده و همچنان نگرانی از تغییری غیرمنطقی این مجموعه را تهدید می‌کند.