گروه سایبان - حدود 10 روز از حادثه آتش سوزی شرکت طبیعت سبز می گذرد و حالا بیمه دانا به بورس اعلام کرده که اعداد اعلامی در رسانه ها در خصوص خسارت آتش سوزی این شرکت مقرون به واقعیت نیست، اما گذشته از این موضوع اینکه حق بیمه این ریسک با نرخ نامه مشورتی نهاد ناظر چه تناسبی داشت و نقش بیمه مرکزی به عنوان لیدر بازار اتکایی در این خصوص چه بود، سوالی مهم در این زمینه است.

این روزها در سایه تحریم ها و در نبود بیمه گران اتکایی بزرگ که بتوانند نرخ هایی با اعتبار و استانداردهای بین المللی ارائه کنند صنعت بیمه کشور در حال روزمرگی است. اما در چنین شرایطی سوال است که شرکت های بیمه و بیمه مرکزی به حداقل نرخ نامه مشورتی بیمه مرکزی که در سال های گذشته به عنوان پایه ای برای راهبری صنعت ارائه شده پایبند هستند؟و در ریسک اخیر شرکت طبیعت سبز حق بیمه چه درصدی از این نرخ نامه مشورتی بوده است؟ و یا حق بیمه چنین ریسکی در کشورهای همسایه مانند امارات با آنچه بیمه گران کشور برای پوشش ریسک دریافت کرده اند برابر است؟ 

خسارت یک شرکت بزرگ مواد غذایی در روزهای اخیر ثابت کرده است که صنعت بیمه باید دقت مضاعفی در خصوص ریسک ها داشته باشد.

بیمه دانا در همین خصوص اعلام کرده که دو تیم کارشناسی برای بررسی خسارت شرکت طبیعت سبز مستقر شده اند. تیم اول «کشف علت حریق» را بر عهده دارد و تیم دوم «کارشناسان ارزیابی خسارت» هستند و اذعان کرده  که تنها 10 درصد این ریسک را نگهداری کرده و 90 درصد را به بیمه گران داخلی و اتکایی واگذار کرده است.

سهم 21 درصدی بیمه مرکزی

معاون اتکایی بیمه مرکزی در گفت و گوی کوتاهی با رازپول اعلام کرد که سهم بیمه مرکزی از این خسارت 10 درصد اختیاری و 11 درصد اجباری است.  وی اذعان دارد که از محل خسارت بازدید کرده است اما بیمه گران اتکایی در مورد حادثه اظهار نظری نمی کنند و تا آماده شدن گزارش رسمی منتظر می ماند. وی اظهار کرد که لیدر باید اطلاعات را به بیمه گران اتکایی ارائه دهد.

از سوی دیگر احمد صفرزاده معاون فنی بیمه ایران نیز در گفت و گوی کوتاهی با رازپول اذعان دارد که سهم نگهداری بیمه ایران از این ریسک 10 درصد و با حداکثر خسارت 14 میلیارد تومان است. وی اذعان کرد که مازاد بر این سهم از سوی بیمه ایران نزد بیمه گران اتکایی بیمه شده و این خسارت آثار سود و زیانی برای این شرکت ندارد. او اذعان دارد که حساب ویژه تحریم ، بیمه مرکزی و بیمه گران اتکایی مستقیم از جمله شرکت های پذیرنده هستند.

از سوی دیگر محسن پورکیانی مدیرعامل بیمه البرز نیز اعلام کرده که سهم 5 درصدی از ریسک بیمه نامه آتش سوزی طبیعت به صورت اتکایی دارد و در قالب قرارداد مازاد خسارت (واگذاری مجدد به بیمه گران اتکایی) سهم بیمه البرز به 3 درصد می رسد.

در مورد سهم سایر بیمه گران در این قرارداد اطلاعاتی در دست نیست. اما با توجه به سهم دانا، بیمه مرکزی، بیمه ایران و بیمه البرز و اتکایی امین ظاهرا حدود نیمی از خسارت در زمین سایر بیمه گران است که پس از شفاف سازی ها اطلاع رسانی خواهد شد.

پیش از این برخی رسانه ها خسارت برآوردی را 4 هزار میلیارد تومان برآورد کرده بودند که بیمه دانا اعلام کرده این اعداد مقرون به واقعیت نیست. هرچند که گزارش کشف علت حریق می تواند در موضوع خسارت ها بسیار تاثیر گذار باشد. اما آنچه نزدیک به واقعیت به نظر می رسد تعهد 4600 میلیارد تومانی بیمه نامه و 3700 میلیارد تومانی پوشش ماشین آلات است. هرچند که هنوز میزان آسیب به این موارد روشن نشده است.

گزارشات آتشنشانی در حوادث آتش سوزی یکی از مستندات مهم در بررسی ها است و معلوم نیست که این گزارش آماده شده است یا خیر؟

از سوی دیگر موضوع پوشش ها و میزان آنها در بیمه نامه آتش سوزی و سرمایه مورد تعهد نیز شفاف سازی نشده است.

این در حالی است که بیمه دانا اعلام کرده است بخش عمده ای از ماشین آلات تولید، مخازن حاوی مواد اولیه، تصفیه خانه ها و ساختمان های مربوطه مصون از حریق مانده و هیچ گونه خسارتی به آنها وارد نشده است. منابع خبری اذعان دارند که ماشین آلات تسویه روغن سالم است اما از سایر دستگاه ها مانند بسته بندی و ... اطلاعاتی در دست نیست.

اما موضوع مهم پوشش عدم النفع شرکت طبیعت می باشد که در این خصوص نیز اطلاعاتی در دست نیست.

ورود بورس و درخواست شفاف سازی از بیمه گر

اداره نظارت بر ناشران گروه مالی و خدماتی پیش از این در نامه ای خواسته بود با توجه به انتشار فرم افشاي اطلاعات با اهميت گروه الف در خصوص حوادث غير مترقبه و توقف نماد معاملاتی، دستور فرماييد در اسرع وقت دلایل شرکت در خصوص افشاي اين موضوع در فرم افشاي اطلاعات با اهميت گروه الف به اين سازمان اعلام گردد. همچنين جهت اطلاع سهامداران ضروري است پس از درج توضيحات در خصوص آثار مالي خسارت مذکور، نسبت به انتشار اصلاحیه فرم افشاي اطلاعات با اهميت اقدام گردد.

پس از این نامه مدیرعامل بیمه دانا در پاسخ اعلام کرده که هنوز گزارشات نهایی نشده است و نمی تواند اظهار نظر شفافی داشته باشد.

اما عدم افشای پوشش ها، سرمایه بیمه نامه و میزان تعهدات و بیمه گران اتکایی بر ابهامات افزوده است.

در این میان بیمه مرکزی به عنوان حافظ حقوق بیمه گذاران و با توجه به سهم قابل توجه اتکایی اطلاعاتی را منتشر نکرده است.

در کنار فقدان اطلاعات منتشر شده خصوصا حق بیمه و بخش قابل توجهی از ریسک که حالا متوجه بیمه گران اتکایی خصوصا بیمه مرکزی و صندوق تحریم است به نظر می رسد که سهم دولت در تعهدات قابل توجه باشد. اما نکته مهم و اساسی اکچوئری مناسب و تناسب حق بیمه با میزان تعهدات است.

شرکت های بیمه در سال های اخیر توجه کمتری را به مقوله اکچوئری نشان داده اند و همین مهم سبب شده که ریسک مسابقه دریافت پرتفو در میان شرکت های بیمه متوجه دولت به واسطه سهم قابل توجه در بازار اتکایی کشور باشد.

در شرایط فعلی سه دسته از بازیگران یعنی بیمه گذاران، بیمه گران اتکایی و نهاد ناظر می توانند ورود به این میدان مین را کنترل کنند. در بیمه نامه های بزرگ موضوع فرانشیز و بیمه گران اتکایی و اینکه کدام بیمه گران اتکایی در پس بیمه گران ایستاده اند و کنترل مجدد نرخ از سوی آنها می تواند به کنترل مضاعف ریسک منتج شود.

 از سوی دیگر بیمه گران اتکایی با بررسی شرایط بیمه نامه ها و نهاد ناظر با کنترل ذخایر فنی و محدودیت آئین نامه در خصوص وضعیت نگهداری ریسک در این خصوص نقش دارند. نبود بیمه گران خارجی در کشور ما سبب شده است که بعضا نرخ و شرایط بیمه نامه ها در بازار محدود داخلی دست به دست شود.

باید دید که صنعت بیمه و هم بیمه گران اتکایی چه واکنشی را در این خصوص خواهند داشت. آینده اعتباری صنعت بیمه به پرداخت چنین خسارت هایی وابسته است ، هم به لحاظ مالی و هم به لحاظ اعتباری. بنابراین باید منتظر ماند و دید صنعت در این فقره چگونه حرکت می کند.