مریم کائید - سومین جلسه شورای گفت و گوی رسانه و صنعت بیمه در حالی برگزار شد که سيد محمد آسوده  خلجاني مدیرعامل بیمه اتکایی ایرانیان و از مدیران قدیمی صنعت بیمه میهمان این جلسه بود . وی که از مدیران نام آشنای صنعت بیمه است و در این جلسه در خصوص توانگری مالی شرکت های بیمه و آئین نامه توانگری سخن گفت در میانه های سخنان خود گریزی هم به وضعیت بیمه ایران در زمان مدیریت خویش زد .

البته آسوده پیدایش شورا گفت و گوی رسانه و صنعت بیمه را نیز به فال نیک می گیرد و معتقد است که این شورا می تواند صدای این صنعت را به مخاطبین و مسئولین قوا برساند . وی که از مدیران قدیمی صنعت بیمه است به این نکته نیز اذعان دارد که جای بسی خرسندی است که حق بیمه های کشور در سال 62 بالغ بر 4 میلیارد تومان بود و امروز به حدود 20 هزار میلیارد تومان رسیده است و در طول این سال ها 5 هزار برابر شده است که باز هم این صنعت جای رشد دارد و سرعت رشد آن بايد از رشداقتصادی پيشي بگيرد تا بتواند به رشد واقعی دست یابد.

آسوده که بیش از 30 سال سابقه خدمت در صنعت بیمه و در عرصه های مختلف مدیریتی دارد امروز معتقد است که بیمه مظلوم است و فقط از صنعت بیمه انتظار خدمات دارند حال آنکه برخی امکانات و زیرساخت ها فراهم نشده است . البته اقتصاد دولتی و گرفتاری های این معضل برای کشور در طول سال ها از دیگر معضلاتی است که وی به آن اشاره دارد و عنوان می کند به دلیل این شکل اقتصادی که در آن بعضا افراد حقوق خود را از دولت دریافت می کنند و در همین سیکل بازنشسته می شوند توجه به بیمه های زندگی کمرنگ است و سیستم های بازنشستگی بخش خصوصی نیز تقویت نمی شود .

معضل دیگری که آسوده به درستی به آن اشاره دارد این نکته است که نه تنها زیر ساخت ها و تسهیلات مورد نیاز در این صنعت فراهم نشده بلکه اعمال عوارض متعدد و روند افزایشی آن در کنار مالیات بر ارزش افزوده برمشکلات افزوده است .

آسوده از کنار فاجعه اخیر منا نیز بی تفاوت نمی گذرد و توضیح می دهد که صنعت بیمه متناسب با سرمایه بیمه و حق بیمه پرداختی خسارت پرداخت می کند . به طور مثال در خرید بیمه حجاج مسلما سقف درخواستی و سرمایه بیمه نامه 50 میلیون تومان درج شده و امروز بیمه ایران متناسب با همین حق بیمه و سقف ،خسارت پرداخت می کند .

بی توجهی به روند انتصابات در صنعت بیمه نیز از دیگر محورهایی است که آسوده به آن اشاره دارد و اذعان می کند که انتخاب روسای کل در دوره های گذشته از افراد ناآشنا به این صنعت از کوتاهی ها و بی توجهی ها ناشی می شود.

به اعتقاد آسوده گرانمایه و همتی از روسای کل موفق در صنعت بیمه در گذشته بوده اند اما این افراد در زمان انتصاب سابقه ی چندان بیمه ای نداشته اند .البته دست اندرکاران صنعت بیمه، رئیس کل انتخاب نمی کنند و انتصابات در خارج از این صنعت رقم می خورد.

این در حالی است که سوئیس ری و مونیخ ری در حدود 150 سال فعالیت حدود 10 مدیر و از داخل خود شرکت انتصاب داشته است و در مقایسه باید عنوان کنم که تلاطم صنعت بیمه کشور در حال حاضر تلاطم مدیریتی است .

آسوده در ادامه عنوان می کندکه در سال های اخیر و البته در گذشته کمتر مصاحبه داشته ام و دلیل این مسئله نیز این نکته بود که همواره معتقدم که طرح همه موارد در رسانه ها جایز نیست و طرح مباحث داخلی صنعت در رسانه می تواند به اعتماد مردم خدشه وارد کند. باید انسجام صنعت بیمه حفظ شود و بر نقاط ضعف نیز غلبه کنیم.

انجمن نظارت کنندگان بر بیمه های دنیا چندین مورد را برای نظارت بر شرکت های بیمه به عنوان اصل قرار داده که یکی از این موارد توانگری است . گاهی معتقدند که نظارت باید توانگری محور باشد اما در کشورهای توسعه یافته نیز توانگری مبنای نظارت نیست .

آسوده اذعان دارد که در ایران نظارت بر توانگری مالی بحث جدیدی است که آئین نامه فعلی شروعی برای اجرای این روند در صنعت است و مسلما بدون تدوین این آئین نامه دست یابی به آئین نامه ای جامع تر و بهتر امکان پذیر نبود .

البته آسوده به این نکته هم اشاره دارد که در زمان تدوین آئین نامه به برخی نکات توجه نشد و حتی در نامه ای به بیمه مرکزی این موارد را متذکر شدم . به اعتقاد وی در حال حاضر نسبت توانگری که از سرمایه موجود تقسیم بر سرمایه مورد نیاز به دست می آید به ریسک های صرفا بیمه ای توجه دارد و این در حالی است که شرکت های بیمه با ریسک های دیگری نیز مواجه اند. در تکمیل سخنان این بخش وی به سایر ریسک ها گریزی دارد .شرکت های بیمه با ریسک هایی نظیر ریسک عملیاتی، بازار و بیمه گری مواجه اند . 

آنچه به گفته وی در آئین نامه مورد غفلت قرار گرفته است اینکه عدد حداقل در این آئین نامه باید 100 در نظر گرفته شود و شرکت ها باید دارای نسبت بالای 200 باشند و درصورت نزدیک شدن به عدد 100 اقدامات پیش گیرانه آغاز شود . این در حالی است که در حال حاضر 100 و بالای 100 مطلوب است و از پایین تر از این عدد اقدامات نظارتی و پیشگیرانه جدی تر می شود حال آنکه شرکت های پایین 100 مریض شده اند.بنابراین 100 باید کف درنظر گرفته شود. 

آسوده به این بحث هم اشاره می کند که نسبت توانگری بالا برای شرکت های تازه تاسیس هنر نیست و می گوید که بحث توانگری از ترکیب سرمایه گذاری و ترکیب ریسک بیمه گری در می آید.

به گفته وی آئین نامه توانگری در کنار سایر نظارت های بیمه مرکزی اعمال می شود بدون تردید آئین نامه توانگری به تنهایی نمی تواند درست باشد .

بحث افزایش سرمایه شرکت های بیمه از محل تجدید ارزیابی دارایی و کاهش ای پی اس و دی پی اس شرکت ها پیرو این مباحث از دیگر نکات مطرح در این جلسه بود. اسوده در این خصوص اذعان می کند که آئین نامه توانگری بحث ارزش ساختمان ها شرکت ها را در بررسی نسبت ها مد نظر قرارداده و نیاز نبود که شرکت ها با افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی سرمایه های خود را برای بهبود نسبت ها افزایش دهند . وی به آسیب های این روش افزایش سرمایه اشاره می کند و می افزاید در این روش نه تنها منابع جدیدی به شرکت تزریق نمی شود بلکه با نگاهی به ای پی اس و دی پی اس پایین سرمایه گذاران را که علاقه مند به سرمایه گذاری در صنایع مختلف را طرد می کند چراکه این نسبت ها تقلیل یافته است و شرکت های قدیمی نیز بازدهی چندانی نداشته اند .

وی جریان نقدینگی را دامی برای شرکتهای بیمه می داند که در شرکت های مختلف دنیا تجربه شده است . لذا نقدینگی مسئله ای گمراه کننده است و مدیران باید دقت لازم در این خصوص را داشته باشند . در این خصوص مثال واضح می تواند بیمه توسعه باشد که اذعان شد در بخش های مختلف سرمایه گذاری کرده و نقدینگی لازم را برای پرداخت تعهدات و خسارت ها ندارد .

نقدینگی رابطه مستقیمی با تعهدات دارد و در شرکت های بیمه جریان نقدینگی ابتدا و سپس تعهدات جریان می یابد . به عبارت ساده تر ممکن است شرکتی نقدینگی زیادی داشته باشد اما وضعیت شرکت در مقایسه شرکتی که نقدینگی کمتری دارد بدتر باشد .