گروه تالار- واکاوی رفتارهای مالی غول خودروساز بورسی روند صعودی و مثبت آن را در  سال جاری نوید می دهد، شرکتی که به همراه زیرمجموعه های چراغ خاموش خود، سال پر فراز و فرودی را پشت سرگذاشت. 

به گزارش ایران و جهان ،ایران خودرو سال 93 را پس از مدتها کشمکش با با پیش بینی اولیه سود 77 ریالی برای سهمش آغاز کرد تا زیان 316 ریالی هر سهم در سال 92 را تلطیف کند، اما در سال 93 ورق برای این خودروساز بورسی و البته سهامداران بیشمارش برگشت و دیری نپایید که این شرکت سود 77 ریالی هر سهم را به 160 ریال افزایش داد و پس از آن این رقم را به 324 ریال و در نهایت مبلغ 372 ریال سود برای هر سهم 93 کنار گذاشت.

نکته مهم اینکه این شرکت در کشمکش افزایش قیمت خودرو در سال 93 قرار نگرفت و در گزارش سه ماهه اش اعلام کرد که با توجه به ابهامات مطروحه در مورد اعلام قیمت نهایی مصرف کننده از طرف دولت و به علت رعایت اصل احتیاط از نرخ های فروش سه ماهه اول سال بدون لحاظ افزایش قیمت استفاده شده است.

ماجرای افزایش قیمت خودرو در سال گذشته، خوراک خبری رسانه ای ها را تا مدتی تامین می کرد، افزایش نرخی که در ابتدای امر کدورت رئیس جمهور را موجب سپس بهارستانی ها را موجب شد. 

نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت پس از ناکامی از وعده عدم افزایش قیمت خودرو در سال 93 که وعده آن را در اواخر 92 داده بود، وعده اختصاص ارز مبادله ای را به این صنعت داد.

درحالی وزیر صنعت، معدن و تجارت از وعده اختصاص ارز مبادله ای به صنعت خودرو خبر می داد، واکنش خودروسازها حکایت از بی اثر بودن وعده وزیر بر سودآوری شرکت ها داشت. با این وصف نعمت زاده دومین پنالتی را هم از خودرویی ها دریافت کرد. 

اما خبر تخصیص ارز مبادله ای به صنعت خودرو، خودرویی های بورس را به بررسی و ارائه گزارش اثر آن بر سودآوری شرکت به بورس ملزم کرد. شرکت ایران خودرو از منظر دیگری تاثیر اختصاص ارز مبادله ای را سنجید و محاسبه تخصیص مذکور را مشروط به عوامل دیگری عنوان کرد. علی مهری، معاون اقتصادی ایران خودرو در اطلاعیه ای، بررسی اثرات تخصیص ارز مبادله ای را منوط به روشن شدن آثار اجرای قانون هدفمندی و نیز اجرایی شدن تخصیص ارز با نرخ مرکز مبادله عنوان کرد.

در این اطلاعیه آمده بود قیمت تمام شده تحت تاثیر قیمت اجزای تشکیل دهنده آن است و برآیند تغییرات قیمت عوامل مذکور باعث کاهش یا افزایش آن خواهد بود. در این راستا اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه ها و افزایش قیمت حامل های انرژی و تاثیر تورمی آن در نهاده های مصرفی صنایع با توجه به اثرات تورمی باعث افزایش قیمت تمام شده صنعت می شود و در مقابل تخصیص ارز با قیمت مرکز مبادله ای نیز درصورت اجرایی شدن و تامین کل نیازهای ارزی صنعت با نرخ مذکور دارای تاثیر کاهنده در قیمت تمام شده خواهد بود. در نتیجه برآورد برآیند تغییرات مذکور در قیمت تمام شده مستلزم روشن شدن جزئیات تخصیص ارز مبادله ای از حیث مبلغ و نوع ارز و اجرایی شدن آن، محاسبه میزان تاثیر آن بر بودجه سال مالی 93 میسر نیست. 

اما رفتارهای مالی این شرکت در گزارش های دوره ای در سال گذشته قابل بررسی است. این شرکت در سه ماهه منتهی به خرداد ماه 1393بهای تمام شده مجموع محصولات فروش رفته خود را به مبلغ 27هزار و 255میلیارد و 527میلیون ریال اعلام می کند که این میزان 83درصد کل فروش 3 ماه است چراکه فروش این شرکت تا پایان خرداد ماه مبلغ 32هزار و 713میلیارد و 685میلیون ریال بوده است. نکته اینکه مبلغ 2هزار و 921میلیارد و 808میلیون ریال سود عملیاتی این شرکت در سه ماهه نخست امسال بوده است. 

این شرکت که پیش بینی کرده بود تعداد 490 هزار دستگاه در سال مالی گذشته تولید کند توانست تا پایان تیرماه تعداد 177هزار و 116 دستگاه خودرو گروه پیکان، گروه پژو، گروه سمند، دنا و رانا تولید کند.

ایران خودرو با پیش بینی 160 ریالی سود هر سهم برای سال مالی 93 در سه ماه اول توانست تنها مبلغ 79 ریال سود برای هر سهم محقق کند.

غول خودروساز بورس تا نیمه نخست سال 93 پیش بینی سود هر سهم را به 324 ریال رساند و تا پایان شهریور در گزارش حسابرسی نشده توانست 210 ریال سود برای هر سهم شناسایی کند.

این شرکت 12هزار میلیارد ریالی که در شهریور ماه 93 افزایش سرمایه را در مرجع ثبت شرکت ها به ثبت رساند و در سومین بررسی های مالی، از پیش بینی ها فراتر رفته تا جایی که به استناد آمار و ارقام تا پایان آذرماه تعداد 442 هزار و 281 دستگاه دنا، رانا، سوزوکی، لوگان، گروه سمند، گروه پژو و پیکان تولید کرد و بیش از 80درصد پیش بینی های تولیدی سال را پوشش داد.

وضعیت به گونه ای رقم خورد که این شرکت در حالی که 108میلیارد و 129 میلیون ریال از فروش محصولات به دست آورده، بیش از 89میلیارد ریال بهای تمام شده داشته است اما با این وصف میزان فروش 9 ماهه توانسته 75درصد فروش سالانه را پوشش دهد. اما خبر مهم اینکه بالاخره غول خودروساز بورسی تا پایان آذر ماه بیش از 11 هزار میلیارد ریال از عملیات خودروسازی سود عملیاتی کسب کرد و به 80درصد پیش بینی های سالانه دست یافت و در نهایت بررسی های مالی نشان داد که این شرکت در مدت مذکور، عملکرد قابل توجهی داشته و توانسته به اکثر پیش بینی ها دست یابد.

این شرکت در چشم انداز سالانه سرانجام تحقق سود 372ریالی را برای هر سهم ترسیم کرد و در مدت 9ماه 328ریال آن را محقق کرده و 88درصد پیش بینی ها را پوشش داد.

ایران خودرو در خصوص بیان عملکرد مثبت و دلیل تغییرات اقلام سود و زیان اعلام کرد: مبلغ فروش به واسطه افزايش حجم و تركيب محصولات افزايش داشته است و نرخ فروش تغييري نکرده و هزينه هاي عمومي و اداري با توجه به مبالغ واقعي 9 ماهه ، بازنگري و اصلاح شده است . لازم به اشاره است با توجه به سود خالص پیش بینی شده برای 93 مانده زیان انباشته این شرکت طبق صورت های مالی حسابرسی شده 92 بالغ بر 56 میلیارد ریال است. 

ایران خودرو تا پایان آذرماه مبلغ 153 میلیارد و 117 میلیون ریال تعدیلات سنواتی را در کارنامه داشت. طبق بند 37 استاندارد حسابداری شماره 6(گزارش عملکرد مالی) تعدیلات سنواتی یعنی اقلام مربوط به سنوات قبل که در تعدیل مانده سود( زیان ) انباشته ابتدای دوره منظور می شود، به اقلامی محدود می شود که از تغییر در رویه حسابداری و اصلاح اشتباه ناشی می شود. که این اشتباه ممکن است ناشی از کم نمایی هزینه در زمان تهیه صورت های مالی آتی باشد.

 پیش از این ایران و جهان در گزارشی اعلام کرده بود که طبق اطلاعات دريافتي از این شرکت درآمدهاي غير عملياتي(متفرقه) ایران خودرو عمدتا" مربوط به تخفيف اهدايي بيمه 780 ميليارد ريال ،برگشت ذخيره و درآمد تقسيط چکهاي دريافتي از خريداران 476 ميليارد ريال و ساير هزينه هاي غير عملياتي عمدتا" شامل هزينه تمديد کارت بازرگاني 57 ميليارد ريال است .

همچنین ایران و جهان در گزارشی دیگر آورده بود بیمه‌نامه‌های شخص ثالث شرکت ایران خودرو از سال 1362 تا 1378 توسط شرکت بیمه البرز و تا سال 1383 توسط شرکت بیمه آسیا صادر شده و پس از آن در سال 1383 به بیمه پارسیان واگذار شد و قدمت قراردادهای بیمه شخص ثالث ایران خودرو با شرکت‌های بیمه‌ای بیش از 35 سال است .

بررسی صورت های مالی 6 ماهه این خودروساز بزرگ در سال گذشته نشان می دهد که در این مدت این شرکت از بابت تخفیفات بیمه ای که حق مسلم خریداران خودرو است مبلغ 36 میلیارد و 651 میلیون و 300 هزار تومان به جیب زده است و این رقم در صورت های مالی تحت عنوان درآمدهای غیر عملیاتی تخفیف اهدائی بیمه شناسایی شده، در صورتی که اهدایی در کار نیست و این تخفیفات به مشتریان و خریداران نهایی محصولات باز نمی گردد و سطح این خودرو ساز بزرگ در حد دلال در این بخش نزول کرده است . به عنوان مثال بند 17 گزارش حسابرس و بازرس قانونی بیمه میهن در سال 92به این مورد اشاره کرده است .

نکته جالبتر اینکه در حالی که این خودرو ساز بزرگ حق بیمه شخص ثالث خودرو را از مشتریان خود نقدا دریافت می کند اما صورت های مالی برخی شرکت های بیمه طرف قرارداد نشان می دهد که این شرکت حق بیمه های دریافتی را با تاخیر در اختیار شرکت های بیمه قرار می دهد و این مهم در قالب طلب شرکت های بیمه از ایران خودرو مشهور است .

به هر حال این غول خودروساز در جدیدترین استراتژی شرکت برای سال مالی 94 اعلام کرد که شرکت 12هزار میلیارد ریالی ایران خودرو، مبلغ 221 ریال سود برای هر سهم کنار گذاشته است. 

جالب توجه اینکه این خودروساز در نظر دارد مبلغ 200 میلیارد و و 731 میلیون ریال در سال 94 به آگهی و تبلیغات اختصاص دهد.

اما نکته حایز اهمیت اینکه آنچه این غول خودروساز را از سایر رقبا متمایز می کند زیرمجموعه های آن است.

گروه بزرگ ایران خودرو بالغ بر 30 شرکت زیرمجموعه دارد و مهم اینکه در میان این زیرمجموعه ها تعاونی خاص کارکنان ایران خودرو نیز قرار دارد که خود زیرمجموعه های بسیاری دارد که 3 شرکت از آنها در بازار سرمایه حضوری فعال دارند. 

لازم به اشاره است مطابق آخرین اطلاعات، هلدینگ تعاونی خاص کارکنان ایران خودرو در حال حاضر سهامدار26 درصد لیزینگ ایرانیان در بورس، و 58 درصد گسترش سرمایه گذاری ایرانیان درفرابورس است. همچنین این هلدینگ سهامدار شرکت گسترش تجارت و سرمایه ایرانیان فرابورس نیز هست اما میزان این سهامداری در صفحه معاملات آن مشخص نشده است.

روند قیمت و حجم معاملات ایران خودرو در سال 93 در نمودار زیر مشاهده می شود.