صندوق‌های ارزی، نوسانات را بیمه می‌کند؟

گروه بازار پول - بهروز خدارحمی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در یادداشت خود به بررسی راه‌اندازی صندوق‌های ارزی و معاملات آتی ارز پرداخته و مزایای آن را برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برشمرده است.

آن‌طور که معاون نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار خبر داده، قرار است در آینده‌ای نزدیک با همکاری بانک مرکزی، صندوق ارزی و معاملات آتی ارز راه‌اندازی شود که این امر دارای مزایای فراوانی است.

آنچه در این میان مطرح است این است که یکی از نگرانی‌های جدی چه برای سرمایه‌گذاران داخلی و چه به‌صورت خاص، سرمایه‌گذاران خارجی همیشه موضوع نوسانات ارزی بوده است. به هر ترتیب خیلی از افراد علاقه‌مندند سرمایه‌گذاری کنند،‌ به تعبیری مشکلی با پذیرش ریسک شرکت و ریسک صنعت ندارند، ولی نمی‌خواهند ریسک نوسانات ارزی را بپذیرند.

اگر قرار باشد نوسانات برابری نرخ ارز در مقابل ریال را داشته باشیم، طبیعی است که بازدهی آن متأثر از نوسانات ارزی قرار می‌گیرد و دیگر بازدهی اولیه، بازدهی واقعی نیست. در نتیجه، همیشه این نگرانی وجود دارد و سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری به سمت صنایعی می‌روند که می‌تواند متأثر از نوسانات ارز باشد.

برای سرمایه‌گذاران خارجی هم این موضوع یک دغدغه جدی است و اصلاً انکارناپذیر است که سرمایه‌گذار خارجی درصورتی‌که نوسانات نرخ ارز را نتواند پوشش دهد یا به تعبیری بیمه کند،‌ خیلی از جاها انگیزه‌ای برای ورود پیدا نمی‌کند. از طرف دیگر هم عده‌ای هستند که در عرصه ارز و خریدوفروش آن فعالیت می‌کنند و به آنها به‌اصطلاح خریداران و فروشندگان نرخ ارز می‌گویند. این افراد درواقع کسانی هستند که حاضرند نوسانات نرخ ارز را در صنایع مختلف خریداری و برای صنعتگر بیمه کنند، برای اینکه این نوسانات را تجارت خودشان می‌دانند.

بنابراین به نظر می‌رسد دو طیف متقاضی و عرضه‌کننده برای چنین خدماتی مدت‌هاست که چشم‌انتظار ایجاد و راه‌اندازی چنین بازاری هستند، منتهی این امر نیازمند مقدماتی است که یکی از مهم‌ترین آنها این است که چنین بازاری باید با اقتدار در کنترل نهاد ناظر مالی قرار گیرد تا نوسانات نرخ ارز متأثر از این بازار قرار نگیرد. به تعبیری، زمانی بانک مرکزی یا نهاد ناظر مالی با اقتدار و آسوده‌خاطر می‌تواند چنین بازاری را مفید و کارساز بداند که خود این نهاد ناظر، پشتوانه ارزی لازم را داشته باشد که اگر کار به‌اصطلاح به انحراف کشیده می‌شود یا اصطلاحاً به سمت و سویی می‌رود که ممکن است عده‌ای مغموم شوند، خودش بتواند بازار را کنترل کند.

مدت‌هاست که برای راه‌اندازی صندوق‌های ارزی کارهای کارشناسی زیادی انجام شده است و امیدوارم که این اتفاق،‌ اتفاق خوبی برای بازار سرمایه باشد و هر چه زودتر عملیاتی شود تا بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذارانی که تا به امروز نگران بودند تا مبادا اگر در شرکت یا صنعت خاصی سرمایه‌گذاری کنند، نوسانات نرخ ارز در آینده میان‌مدت یا بلندمدت، محاسبات آنها را به هم بریزد، آسوده‌خاطر شوند.

امیدوارم با تأسیس صندوق ارزی و راه‌اندازی معاملات آتی ارز، این افراد هم بتوانند خودشان را با آرامش در مقابل نوسانات بیمه و فقط تمرکز و توجه خود را معطوف اهداف صنعت یا شرکت خودشان کنند.