دغدغه مردم و آينده نگري كشور

گروه بازارپول - دکتر ارسلان فتحی پور، عضو هیات مدیره بانک صادرات ایران در یادداشتی نوشت : موضوع رای اعتماد مجلس به انتخاب چهار وزیر اقتصاد و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی، کار، تعاون و رفاه اجتماعی، توسط رئیس جمهور،در مقطع کنونی اقتصاد ایران که در شرایط تحریم آمریکا قرار داد و دور دوم تحریم های نفتی و بانکی آغاز خواهد شد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بسیاری از کارشناسان در این زمینه، ضرورت توجه مدیران اقتصادی و زیربنایی کشور به چالش های موجود، ایجاد انضباط مالی در دولت، ضرورت هماهنگی در تیم اقتصادی دولت و ایجاد تیم های توانمند در دستگاه­های مختلف اجرایی، را مطرح کرده ­اند و بسیاری از صاحب نظران اقتصادی و توسعه نیز اولویت توجه دولت و مدیران اقتصادی و صنعتی به نگرش توسعه­ ای و اصلاح ساختار اقتصاد ایران برای عبور از چالش­ها و مشکلات پیش­رو در سال­های آینده را نیز خواستار شده ­اند. زیرا بدون توجه به اصلاح ساختار و نگاه توسعه­ ای، نمی­توان تنها با مدیریت مسائل روزمره اقتصاد مانند نقدینگی، واردات، تزریق ارز، تنظیم بازار و...چالش­های آینده را برطرف کرد.

در شرایط کنونی اقتصاد ایران، فضای کسب وکار و وضعیت عمومی نشان دهنده این واقعیت است که در کنار شوک های حاصل از تحریم آمریکا و مسائل ارزی، که ضرورت توجه به تامین معیشت و کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را مطرح ساخته، با ابرچالش­ها و بحران­های اقتصادی، مانند رکود و تورم، بیکاری، موسسات مالی غیرمجاز، نقدینگی، مطالبات معوق و اضافه برداشت و سایر مشکلات بانک­ها، مشکلات آب و محیط زیست، بیکاری فارغ التحصیلان، مشکلات کسب وکارهای مختلف مواجه هستیم که وضعیت کلی اقتصاد ایران را در شرایط فعلی و سال­های پیش رو تحت تاثیر قرار داده است.

براین اساس، انتخاب افرادی مانند دکتر دژپسند، که سال ها در محیط دانشگاهی و در ارتباط با تحقیقات اقتصادی و توسعه ای قرار داشته و  از نگاه علمی، دانش عمیق و کلان بهره مند است و در عین حال دغدغه توسعه، بهره وری و کارایی پایین اقتصاد،  توجه به مسائل کم درآمدها و... را دارد و سال ها سابقه کار مدیریتی و اجرایی در بخش های مختلف اقتصادی، سازمان برنامه و... را داشته، می تواند با نگاهی که نسبت به مباحث توسعه دارد، برای ایجاد تعادل و ثبات و توزان نسبی در  این شرایط اقتصادی فردی مناسب، موثر و اثرگذار باشد. دژپسند، جزو نادر کسانی است که هم در حوزه تحقیق و علم و دانشگاه، توانمند و صاحب نظر و نگرش توسعه ای است و هم در حوزه کار اجرایی، از توان اجرایی و سابقه کاری مفیدی برخوردار است و همین موضوع می تواند یک فرد صاحب دانش توسعه ای و اقتصاد با سابقه اجرایی موثر در یک وزارتخانه مهم مانند اقتصاد و دارایی را با عنوان وزیر اثرگذار و کارآمد در جهت کاهش مشکلات اقتصادی کشور  معرفی نماید.

زیرا  در شرایط کنونی اقتصاد ایران، بخشی از مشکلات و مسائل، نیازمند توجه فوری و کوتاه مدت است و از جمله تنظیم بازار کالا و تامین کالاهای اساسی، واردات و صادرات، بازار ارز، حفظ حیات واحدهای اقتصادی و اشتغال موجود، کنترل تورم و نقدینگی، باید با هماهنگی دولت و دستگاه های اجرایی و همراهی سه قوه مورد توجه قرار گیرد.

اما در عین حال، بخشی از مشکلات و چالش ها، به اصلاح ساختار اقتصاد،  برنامه ریزی و گذر زمان، رشد سرمایه گذاری های داخلی و خارجی، بهبود بهره وری و کارایی و اثربخشی سیاست های اقتصادی دولت از جمله اصلاح نظام قیمت گذاری کالاها و خدمات نیاز دارد و این مهم نیازمند مدیریت توانمند و حضور افرادی در هیات دولت و دستگاه های اجرایی و وزارتخانه های اقتصادی است که نه تنها بینش توسعه ای داشته باشند و به دانش اقتصاد و مدیریت مسلط باشند، بلکه با تجربه کار و فعالیت در دستگاه های اجرایی، با مسائل مختلف و حوزه های اثرگذاری در نظام تدبیر و برنامه ریزی آشنایی داشته باشند و بتوانند با تیم سازی و ایجاد هماهنگی بین نهادها و دستگاه های اجرایی مختلف، زمینه اصلاح ساختار اقتصاد و رشد سرمایه گذاری ها و رفع چالش های بلندمدت را فراهم کنند.

ارتباطات قوی و تیم سازی، ایجاد انگیزه در کارشناسان

یکی دیگر از ویژگی های دکتر دژپسند، توان ایجاد ارتباط، هماهنگی، نفوذ کلام و تیم سازی است. این ویژگی می تواند در رشد بهره وری، کارایی و اثرگذاری سیاست های اقتصادی بسیار موثر باشد. زیرا به خاطر توان ارتباطات قوی دژپسند، می توان امیدوار بود که با مدیران و کارشناسان، وزرا و مدیران دستگاه های اجرایی مختلف کشور، ارتباط موثر و همکاری سازنده ایجاد کند و این مهم، می­تواند برای اقتصاد ایران بسیار مفید باشد.

در شرایط کنونی ضرورت ایجاد هماهنگی و همکاری و بهبود مدیریت همه نهادها و دستگاه های اجرایی کشور احساس می شود و همه قوا و مسوولان بر آن تاکید دارند و لذا  افراد توانمندی مانند دکتر دژپسند با ارتباط های خوبی که بین وزارتخانه ها، دستگاه های اجرایی، اعضای هیات دولت، سه قوه و  سایر نهادها و مجلس و قوه قضاییه دارند، می توانند در افزایش کارایی ارتباط دستگاه های اجرایی کشور موثر باشند 

این شاخص ها در ایجاد هماهنگی و دعوت از مدیران و کارشناسان توانمند و ایجادانگیزه بین مدیران دستگاه های اجرایی نیز موثر خواهد بود و بخشی از کارشناسان و مدیران کشور که به دلایل مختلف از سیستم کارشناسی و مدیریتی کشور فاصله گرفته اند، با حضور دژپسند در راس وزارت امور اقتصاد و دارایی، تشویق می شوند که با انگیزه و توان و دلسوزی بیشتری، مسوولان کشور و اقتصاد ایران را در این مقطع حساس یاری دهند.

تعادل و توازن در اقتصاد و گروه های سیاسی

نکته مهم دیگری که باید در رابطه با انتخاب وزیر امور اقتصاد ودارایی به آن توجه داشت، ایجاد توازن و تعادل نسبی در شرایط کنونی اقتصاد ایران است زیرا از یک سو کمبود ها ومشکلاتی وجود دارد که پاسخ گوی تقاضا و نیازهای فزاینده نیست و از سوی دیگر، باید به مسائلی توجه شود که امکان حیات اقتصاد و واحدهای تولیدی و تامین نیازهای مردم را  فراهم کند.

به عبارت دیگر، اقتصاد ایران امروز بیش از هر چیز به نگاه متعادل و متوازن  نیاز دارد و قرار گرفتن شخصی چون دژپسند در صدر وزارت اقتصاد ودارایی می تواند به این تعادل و توازن در اقتصاد ایران کمک کند و به رشد بهره وری و کارایی اقتصاد و همچنین اثرگذاری سیاست های دولت کمک کند و پیامدهای مثبت و خوبی برای اقتصاد به همراه داشته باشد. زیرا با نگاه چپ و راست، محافظه کار و اصلاح طلب، میانه رو و تندرو، نمی توان به ضرورت های امروز پرداخت و برای ایجاد تعادل نسبی در بین نیروهای کشور و فرصت ها و امکانات و نیازها، باید به توازن اعتقاد داشت.

در این زمینه، همانطور که دکتر دژپسند تاکید کرده و دچار کور رنگی سیاسی است، لازم است که مدیران اقتصادی و هماهنگ کننده های بین دستگاه های اجرایی، به این موضوع توجه کنند که باید از همه نیروهای سیاسی، سرمایه گذاران، فرصت های موجود استفاده شود و به خلق فرصت های جدید در دوره تحریم پرداخته شود تا نوعی تعادل نسبی برای توجه به ضرورت های موجود حاکم شود و امکانات موجود کشور به نوعی سرمایه گذاری و هدف گذاری شود که وحدت، همراهی و هماهنگی بیشتر را ایجاد کرده و به نیازهای اساسی عموم مردم توجه کند و از افراط و تفریط خودداری کرده و هزینه های عمومی، مبادله و اختلاف نظرها را کاهش دهد و همراهی بیشتر مسوولان و مردم را تقویت کند.

همکاری با شبکه بانکی و بانک مرکزی

از سوی دیگر، آشنایی دژپسند، با مفاهیم سیاست های مالی، پولی، ارزی و بازار سرمایه و پول، می تواند در ایجاد هماهنگی و کمک به مدیریت بانک مرکزی، شبکه بانکی، بورس و سایرنهادهای مالی موثر باشد و توان و اثرگذاری سیاست های بانک مرکزی را تقویت کند. زیرا یکی از مهمترین و ضروری ترین مسائل اقتصاد ایران در کوتاه مدت، حفظ تعادل و ثبات در بازار ارز، شبکه بانکی و کنترل نقدینگی و تورم است  و همراهی وزیراقتصاد ودارایی با رئیس کل بانک مرکزی می تواند در این زمینه، اثرپذیری سیاست های پولی و ارزی را افزایش دهد.

دژپسند در برنامه و سخنان خود تاکید کرده که نظام بانکی نیازمند توجه و اصلاحات است و همین موضوع می تواند بانک مرکزی را در اجرای برنامه ای اثرگذار و کارآمد، یاری دهد و زمینه همراهی دولت و سایرنهادها در بهبود سیاست های پولی و ارزی را فراهم آورد.

این موضوع می تواند برای اقتصاد ایران ثمرات خوبی به همراه داشته باشد و هماهنگی بین بانک مرکزی و شبکه بانکی و سایر دستگاه های اجرایی را تقویت کند و به کنترل نقدینگی، پایه پولی، مشکلات بانک ها، بازار ارز، قیمت ها و تورم و... منجر شود و یکی از مهمترین دغدغه های مردم را پاسخ گو باشد.

سلامت و پاک دستی

موضوع مهم دیگری که مردم در انتخاب مسوولان ووزرا به آن توجه دارند، سلامت دراخلاق کاری، ساده زیستی و پاک دستی است و به مسوولانی علاقه مند هستند که دارای سلامت حرفه ای و پاک دستی و زندگی ساده زیست باشند. این ویژگی بارز در زندگی دکتر دژپسند همواره وجود داشته و در طی سال ها معلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی، فعالیت در سازمان برنامه به عنوان کارشناس و مدیر، همکاری با سایر دستگاه های اجرایی، و... ضمن آن که دغدغه اقتصاد و توسعه را داشته، اما فردی ساده زیست و پاک دست بوده و این ویژگی های اخلاقی در وجود او زبانزد دوست وآشنا بوده است و همین موضوع باعث می شود که در مقابل رانتخواران و گروه های فساد مالی به شدت مقاوم باشد و اجازه رشد به آنها ندهد و از جمله از رشد موسسات غیرمجاز جلوگیری خواهد کرد.

نگاه بلندمدت به توسعه و برنامه ریزی

در مسیر برنامه های بلندمدت اقتصاد ایران نیز باید توجه داشت که یکی از ویژگی های مهم دژپسند، توجه به مفاهیم و برنامه های بلندمدت توسعه ای است. باید توجه داشته باشیم که متاسفانه ما به دلیل مشکلات روزمره، شوک های نفتی و نوسان درآمدها،  توسعه را فراموش کرده ایم و به مسائل روزمره دچار شده ایم. اما وجود افرادی چون دژپسند در دولت و وزارت اقتصاد و دارایی،  به عنوان یک اقتصاد دان معتقد به  توسعه و برنامه ریزی، می تواند نقش مناسبی در مسیر توسعه و کاهش مشکلات در بلندمدت داشته باشد.

زیرا اگر به مفاهیم توسعه ای توجه نداشته باشیم در سال های بعد با تعطیلی یکسری کسب وکارها  و عقب ماندگی کشور از فناوری های روز مواجه می شویم و سرمایه گذاری­ها کاهش خواهد یافت. لذا برای ایجاد  کسب وکار و اشتغال و کاهش چالش های موجود، ضروری است که برنامه ریزی توسعه­ای در دستور کار دولت باشد و وجود افرادی مانند دژپسند باعث می­شود که در کنار پرداختن به مسائل فوری و کوتاه مدت اقتصاد ایران، مسائل توسعه­ای و برنامه­ریزی نیز مورد توجه باشد تا در آینده درکاهش چالش­ها و مشکلات پیش­رو موفق شویم.

ما در روزمره­گی اقتصاد زندگی می کنیم و به مسائل توسعه­ای توجه نمی کنیم و اثر بی توجهی به مسائل توسعه ای را در سال های آینده روی فضای صنعتی، تولیدی،‌سرمایه گذاری و... شاهد خواهیم بود. تداوم چالش ها و مشک ادامه تورم و رکود، می تواند کسب وکارهای مختلف را  با گرفتاری های جدید مواجه کند. براین اساس برای مقابله با این چالش ها در آینده و کاهش مشکلات ساختاری، اصلاح ساختار اقتصاد و رشد سرمایه گذاری ها و رشد اقتصادی و بهبود عملکرد مدیران واحدهای اقتصادی و... باید نگاه توسعه ای داشت و دغدغه توسعه و اصلاح ساختار اقتصاد را مطرح کرد و تنها به مسائل روزمره اقتصاد مانند کمبود بودجه، نقدینگی، واردات و تنظیم بازار اکتفا نکنیم.

به عبارت دیگر، باید دغدغه افرادی مانند دژپسند که سال ها در مسیر مطالعه اقتصاد ایران به دانش توسعه و راهکارهای توسعه اقتصاد ایران توجه داشته اند و دغدغه مشکلات فوری کشور و آینده فرزندان این کشور را دارند،  جدی بگیریم تا در آینده با تشدید مشکلات اقتصادی مواجه نشویم و از نیروی انسانی گرفته تا تولید، مصرف، سرمایه گذاری، پس انداز، سیاست های پولی و ارزی و مالی را در مسیر توسعه و اصلاح ساختار قرار دهیم و به بهره وری، کارایی، ‌نهادسازی، بهبود مدیریت و... توجه کنیم.