گروه بورس - اسماعیل دلفراز، مدیرعامل گروه مالی کیمیا مس ایرانیان صنعت مس، اعالم کرد که ایران با ۶۶ میلیون تن ذخیره مس (۶.۸ درصد ذخایر جهانی) در رتبه ششم جهان قرار دارد، اما تولید سالانه ۳۳۶ هزار تنی آن تنها ۰.۵ درصد ذخایر را پوشش میدهد و در رتبه چهاردهم جهانی ایستاده است؛
وی پیش بینی کرد: تقاضای جهانی مس تا سال ۲۰۳۵ به ۲۸ میلیون تن برسد و قیمت هر تن تا ۱۷ هزار دلار صعود کند.
به گزارش رازپول، اسماعیل دلفراز عضو هیئت مدیره کیمیا مس در نشست تخصصي مس در اقتصاد كم كربن با اشاره به کاهش عیار کانسنگ مس در ۱۵ سال گذشته از بیش از ۵ درصد به سطوح پایینتر، تأکید کرد که ذخایر شناسایی شده ایران تا ۴۵ سال آینده ظرفیت تولید یک میلیون تن در سال را بدون کاهش حفظ خواهد کرد.
وی افزود: «۶۱ درصد منابع مس ایران هنوز اکتشاف نشده و با ریسک اتمام ذخایر مواجه نیستیم، به ویژه با قابلیت باالی بازیافت مس که کیفیت خود را حفظ میکند.«دلفراز با استناد به آمار سال ،۲۰۲۳ کشف ۵۶۷میلیون تن ذخیره جدید در برابر استخراج ۴۱۸ میلیون تن را نشانهای از پایداری منابع جهانی دانست، اما موانع افزایش تولید را شامل کاهش عیار سنگ مس، تأمین مالی پروژه ها، مسائل زیست محیطی، ریسکهای سیاسی، مالیات، انرژی و قیمت اسید سولفوریک برشمرد و خواستار حمایت دولتها برای جلوگیری از خروج منابع شد.
وی جابه جایی جغرافیای تولید را برجسته کرد: از سال ۱۹۶۰ تا ،۲۰۲۳ سهم آمریکای لاتین در استخراج مس ۴۰ درصد رشد داشته، در حالی که آفریقا و آمریکای شمالی به ترتیب ۹ و ۲۶ درصد کاهش را تجربه کرده اند. دلفراز افزود: »۲۰ معدن بزرگ جهان ۴۲ درصد ظرفیت جهانی را در اختیار دارند که ۱۰ مورد آن در شیلی است؛ هر اختلالی در این کشور قیمت جهانی را تحت تأثیر قرار میدهد.«در بخش پالایش، تمرکزدر آسیا (۱۶ واحد از بزرگترین ذوبها، شامل ۱۰ واحد در چین) مشهود است، اما پراکندگی ظرفیت ریسک را کاهش داده است. پنج شرکت برتر جهان ۲۶ درصد تولید مس را تأمین میکنند و قدرت همچنان در دست معدنداران است.
جایگاه ایران در مقایسه جهانی
دلفراز جایگاه ایران را ضعیف ارزیابی کرد: نسبت تولید به ذخایر در ایران ۰.۵ درصد است، در حالی که میانگین جهانی ۰.۳ درصد و در چین ۴.۱۴ درصد است. تولید پاالیشی ایران نیز نسبت به ذخایر پایین است و نیاز به رشد دارد. وی پیشبینی کرد تولید جهانی مس در سال ۲۰۲۷ به اوج ۲۴.۲ میلیون تن برسد، اما پس از آن تا سال۲۰۳۵ کاهش یابد.
چرخه مصرف و تقاضای آینده
عضو هیئت مدیره کیمیا مس، چرخه مصرف را به سه دوره تقسیم کرد: ۲۰۰۲-۱۹۶۰ تحت تأثیر اروپا، ۲۰۱۸-۲۰۰۳تحت سلطه چین، و از ۲۰۱۸ به بعد با محوریت انرژی سبز.
وی گفت: »۶۴ درصد رشد تقاضا به مصرف سرانه و ۳۶ درصد به رشد جمعیت مربوط است؛ مصرف سرانه از ۱.۵۷ کیلوگرم در ۱۹۶۰ به ۳.۱۵ کیلوگرم رسیده است.«
کاربردهای حیاتی مس در خودروهای الکتریکی (تا ۸۳ کیلوگرم در هر خودرو، ۴ برابر خودروهای سنتی(،انرژی خورشیدی و بادی، شبکه برق و مراکز داده هوش مصنوعی برجسته شد.
دلفراز پیشبینی کرد مصرف مس در خودروهای الکتریکی تا ۲۰۳۰ به بیش از ۳ میلیون تن برسد وانرژیهای تجدیدپذیر نیز همین مقدار تقاضا ایجاد کند.
محرکها و موانع تقاضا
رشد جمعیت، گذار به انرژی سبز، شهرنشینی و فناوری محرکهای اصلی هستند، در مقابل کاهش زاد و ولد، محدودیتهای تجاری و کالاهای جایگزین موانع محسوب میشوند. دلفراز تقاضای جهانی را تا ۲۰۳۵حدود ۲۸ میلیون تن پیشبینی کرد.
پیشبینی قیمت
وی با اشاره به موازنه عرضه و تقاضا، قیمت مس را در سطح تعادلی فعلی ۱۰ هزار دالر، در سناریوی پایه ۱۴هزار دلار و در بهترین حالت تا ۱۷ هزار دلار برای هر تن تا سال ۲۰۲۹ پیشبینی کرد و گفت: «95 شور در گذار به انرژی سبز هماهنگ شدهاند و این روند قیمت را در بلندمدت مثبت نگه خواهد داشت.«
تحلیلی از آینده تولید جهانی مس و پیش بینی قیمت در دو سناریو
مدیرعامل گروه مالی کیمیا و معاون ملی مس با تحلیل تولید جهانی مس، قیمت تا سال 2029 فلز سرخ را در دو سناریو پیش بینی کردند.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، نشست تخصصی بررسی چشمانداز بازار جهانی فلز مس در اقتصاد کمکربن، عصر دیروز با مشارکت گروه مالی کیمیا مس ایرانیان، شرکت ملی مس و شرکت بورس برگزار شد.
بر اساس این گزارش، اسماعیل دلفراز مدیرعامل گروه مالی کیمیا با اشاره به تحولات ساختاری در عرضه و تقاضای جهانی فلز راهبردی مس، اعلام کرد: بررسیها نشان میدهد با وجود نگرانیها درباره کاهش منابع معدنی، ریسک اتمام ذخایر جهانی مس پایین است و منابع فعلی میتواند تا حدود ۴۵ سال آینده نیاز بازار را تأمین کند.
لوتوس میان خبر
حجم ذخایر شناساییشده جهانی به بیش از یک میلیارد تن رسیده است. سالانه حدود ۲۲.۵ میلیون تن مس در جهان تولید میشود. البته در ۱۵۰ سال گذشته میانگین عیار سنگ مس بیش از پنج درصد بود که اکنون به کمتر از یک درصد کاهش یافته و ضرورت توسعه فناوریهای فرآوری و افزایش بهرهوری استخراج را دوچندان کرده است.
چالشهای پیشروی توسعه معادن
کاهش عیار کانسنگ، دشواری در تأمین مالی پروژهها، تشدید محدودیتهای زیستمحیطی و ریسکهای بینالمللی، مالیاتی و انرژی از جمله موانع مهم صنعت مس هستند و نوآوری، سرمایهگذاری در فناوریهای فرآوری و بازیافت و حمایت دولتها از معادن میتواند مسیر توسعه پایدار در صنعت مس را هموارتر سازد.
تغییرات سهم مناطق مختلف از تولید جهانی طی 6 دهه اخیر نشان می دهد سهم آمریکای لاتین از ۱۹ به ۴۰ درصد افزایش یافته است. در مقابل آمریکای شمالی و آفریقا با افت ۲۶ و ۹ درصدی سهم تولید مواجه شدند. سهم اروپا نیز کاهش جزئی دو درصدی را تجربه کرده است. در بخش استخراج، کشورهایی مانند شیلی و پرو پیشتاز هستند در حالیکه در حوزه پالایش، چین، ژاپن، آلمان و هند عملکرد برجستهای دارند.
تمرکز قابلتوجهی در تولید معادن آمریکای جنوبی مشاهده میشود. بهطوریکه ۲۰ معدن بزرگ جهان در مجموع ۹.۴۷۶ میلیون تن مس تولید میکنند که معادل ۴۲ درصد از ظرفیت جهانی است و 6 معدن از این تعداد در کشور شیلی قرار دارد. این تمرکز بالا سبب شده هرگونه اختلال در فعالیت معادن این منطقه، اثر مستقیمی بر قیمت جهانی مس داشته باشد.
از میان ۲۰ واحد ذوب بزرگ جهان، ۱۶ واحد در آسیا قرار دارند و ۱۰ مورد تنها در چین مستقر است. باوجود این تمرکز، پراکندگی نسبی جغرافیایی واحدهای ذوب باعث شده ریسک اختلال در این بخش کمتر از حوزه استخراج باشد.
چشمانداز آینده بازار مس
برآوردها نشان میدهد تولید جهانی مس تا سال ۲۰۲۷ به سقف تاریخی ۲۴.۲ میلیون تن خواهد رسید. از سال ۲۰۱۸ جهان وارد دوره جدید تقاضای مس شده است. این دوره تحتتأثیر سیاستهای کاهش انتشار کربن، توسعه فناوریهای پاک و سرمایهگذاری در زیرساختهای انرژی سبز شکل گرفته و میتواند منشأ چرخه افزایشی در قیمت جهانی مس باشد.
دو عامل رشد جمعیت جهانی و افزایش مصرف سرانه در صنایع نوین از محرکهای اصلی رشد تقاضا است. محدودیت عرضه در کنار رشد مصرف، مسیر قیمتی مس را در دهه آینده صعودیتر خواهد کرد.
نقش انرژیهای پاک در بازار مس
حوزه شارژ و زیرساختهای مرتبط برخلاف تصور عمومی هنوز سهم بالایی در تقاضای جهانی ندارد اما رشد پرشتاب انرژیهای خورشیدی و بادی به یکی از محرکهای اصلی بازار تبدیل شده است. سرمایهگذاری جهانی در انرژی خورشیدی از ۱۴۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ به ۴۴۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ رسیده است.
سرمایهگذاری جهانی در حوزه انرژی بادی نیز از ۱۴۳ به ۴۴۱ میلیارد دلار افزایش یافته است. مصرف مس در شبکههای توزیع برق نیز به سرعت در حال افزایش است و پیشبینی میشود در بخش انتقال و توزیع برق به اوج سه میلیون تن در سال برسد. رقمی که در حوزه انرژی های خورشیدی و بادی نیز تقریبا مشابه است. هرچند در کوتاهمدت انرژی خورشیدی پیشتاز بوده اما در افق بلندمدت انتظار میرود انرژی بادی بهدلیل امکان تولید مداوم حتی در شب از نظر صرفه اقتصادی و میزان مصرف فلزات بویژه مس از خورشیدی پیشی بگیرد.
در سالهای اخیر علاوهبر انرژیهای تجدیدپذیر، شبکههای انتقال برق و خودروهای الکتریکی نیز سهم قابلتوجهی از رشد تقاضای جهانی مس را به خود اختصاص دادند. سال ۲۰۱۰ مصرف مس عمدتا محدود به حوزههای بادی و خورشیدی بود اما با گسترش زیرساختهای برقی و توسعه ناوگان خودروهای الکتریکی این بخشها سهم فزایندهای در رشد پایدار تقاضای جهانی مس پیدا کردند.
هدایت تولیدکنندگان به سوی تولید مس سبز با کربن حداقلی
غلامرضاملاطاهری معاون طرح و برنامهریزی راهبردی شرکت ملی مس در این نشست، اعلام کرد: در گذار جهانی به سمت صنعت سبز و فرآیندهای کربنزدایی، صنعت مس از جایگاه ویژهای برخوردار است. استاندارد بینالمللی Copper Mark (RRAES) بهعنوان معیار جهانی شناخته شده و تولیدکنندگان ملزم هستند فرآیندها را به سوی تولید مس سبز با کربن حداقلی هدایت کنند. تولید مس سبز نیز با هزینه و در نتیجه قیمت بالاتری همراه است.
حدود ۳۰ درصد از تولیدات جهانی مس به محصولات سبز اختصاص دارد و پیشبینی میشود طی سالهای آینده این رویکرد به الزام قطعی تبدیل شود. از این رو ضروری است شرکت ملی مس تمهیدات لازم را برای حضور پرقدرت در این بخش پیشبینی کند.
طراحی دو ابزار برای کنترل و کاهش آلایندگی کربنی
دو ابزار اصلی در سطح جهانی برای کنترل و کاهش آلایندگی کربنی طراحی شده است،. نخست، نظام مالیات بر کربن که در کشورهایی مانند سوئد برای انتشار هر ۷ تن کربن، حدود ۱۱۰ دلار مالیات اخذ میشود و در اروپا نیز این رقم بطور میانگین ۹۰ یورو است. طرحهای تجارت انتشار (ETS) که برای میزان انتشار مجاز کربن سقف مشخصی تعیین شده و الزام جبران میزان مازاد انتشار شرکت ها از طریق خرید و فروش سهمیه، ابزار دوم است.
شرکت ملی مس با اتکا به ذخایر قابلاتکا، توسعه پیوسته زنجیره ارزش از معدن تا کاتد و انطباق تدریجی با استانداردهای بینالمللی محیط زیستی نظیر Copper Mark، مسیر تحقق تولید پایدار و سبز را در چارچوب راهبرد کلان دنبال میکند.
پیشبینی افزایش 6 میلیون تنی مصرف مس
انتظار میرود در روند آینده مصرف جهانی مس، تقاضا تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۶ میلیون تن افزایش یابد. این رشد صرفاً ناشی از توسعه بخش های انرژی تجدیدپذیر نیست بلکه عوامل کلانتری همچون رشد اقتصادی، جمعیت، شهرنشینی و فناوری نیز در آن نقش دارند. همزمان ریسک هایی نظیر بیثباتیهای ژئوپولیتیک، تغییرات آب و هوا، محدودیتهای تجاری و تغییر ساختار اقتصاد جهانی به سمت خدمات نیز میتواند بر مصرف مس اثر منفی بگذارد.
طبق دادههای تحلیلی، مصرف مس پالایششده جهان در سال ۲۰۲۳ به ۲۷.۳۰۴ میلیون تن رسیده و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۵ به حدود ۲۷.۱۹ میلیون تن برسد. مازاد تقاضای جهانی مس در افق بلندمدت تا حدود ۷.۵۴۷ میلیون تن افزایش خواهد یافت. این عدم تعادل، به دلیل رشد پایدار تقاضا و محدودیتهای عرضه، نشانهای از استمرار روند افزایشی قیمت جهانی مس است.
باتوجه به قیمت تعادلی کنونی در محدوده ۱۰ هزار دلار برای هر تن، پیشبینی میشود سال ۲۰۲۵ این سطح حفظ شود و تا سال ۲۰۲۹ در سناریوی میانه و خوشبینانه قیمت به حدود ۱۴ و 17 هزار دلار برسد. این رشد قیمتی ناشی از توسعه انرژیهای سبز، گسترش خودروهای الکتریکی، استفاده از فیبر نوری و تغییر ساختار مصرف جهانی فلزات است.