صدور بیمه مسئولیت مدنی برای شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی جاده ای کالا توسط بیمه ملت/ موارد استثنا از جنازه تا اثاث منزل

گروه سایبان - بیمهCMR بیمه مسئولیت مدنی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی است که از طریق جاده به جابه‌جایی کالا مبادرت می‌کنند. CMR مخفف عبارت فرانسوی Convention relative au contrat de transport international de Marchandises par Route به معنای «کنوانسیون قرارداد حمل ونقل بين‌المللي كالاها از طريق جاده» است. 

حدود مسئولیت متصدیان حمل جاده‌ای می‌تواند با راه‌نامه‌ها (بارنامه‌های حمل جاده‌ای) که بر اساس این کنوانسیون صادر می‌شود، تحت پوشش قرار گیرد.با توجه به آغاز ارائه بیمه‌ CMR برای اولین بار در شرکت بیمه‌ملت مرتضی گودرزی، سرپرست بیمه باربری در همین زمینه مواردی را عنوان کرده است که در ادامه می خوانید .

*در خصوص کنوانسیون CMR مختصراً توضیحاتی را ارائه کنید.

در سال ۱۹۵۶ چند کشور اروپایی از جمله هلند، انگلیس و فرانسه به منظور یکنواخت کردن شرایط حاکم بر قراردادهای حمل و نقل بین‌‌المللی جاده‌ای کالا به خصوص اسناد مورد استفاده برای حمل بین‌المللی و مسئولیت حمل‌کننده و تنظیم روابط وی با فرستنده و گیرنده کالا در ژنو نسبت به تنظیم مقرراتی مشتمل بر یک مقدمه و ۵۱ ماده تحت عنوان «کنوانسیون قرارداد حمل ونقل بين المللي كالاها از طريق جاده» اقدام کردند. بر اساس این کنواسیون وظایف و مسئولیت‌‌های شرکت‌های حمل (Career) در مقابل فرستنده و گیرنده تعیین شده است.

تاکنون نزدیک به 30 کشور به این کنوانسیون ملحق شده‌‌اند. کشور ما نیز به دنبال پیگیری‌‌های سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در سال 1376 عضو کنوانسیونCMR شده است. مزیت این کنوانسیون این است که چنانچه یکی از کشورهای مبدأ و مقصد حمل به آن ملحق شده باشند می‌‌توان از مقررات آن استفاده کرد. کشور ما نیز تا قبل از الحاق از این مزیت استفاده و در چارچوب آن به حمل کالا از کشورهای عضو مبادرت می‌کرد و هم اکنون نیز صدور CMR از مبدا ایران به کشورهایی که عضویت این کنوانسیون را دارا نیستند، با استفاده از این مزیت صورت می‌گیرد.

*چه کسانی می‌توانند مشتری این بیمه‌نامه باشند؟

تمامی شرکت‌ها و مؤسسات حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای که راه‌نامه‌ها (بارنامه‌های حمل زمینی) خود را بر اساس کنوانسیون CMR صادر می‌کنند، مشتری بالقوه شرکت‌های بیمه هستند. آنها می‌توانند براساس قانون بیمه در ایران و شرایط کنوانسیون حمل و نقل بین‌المللی کالا از طریق جاده (CMR) مسئولیت خود را در مقابل صاحبان کالا نزد شرکت بیمه ملت بیمه کنند.

*نحوه فروش این بیمه‌نامه چگونه است.

شعب و نمایندگان شرکت بیمه‌ملت می‌توانند با متصدیان حمل و نقل بین‌المللی دارای مجوز از پایانه‌های حمل و نقل وارد مذاکره شوند، اطلاعات مورد نیاز شرکت بیمه را با تکمیل فرم پرسشنامه از بیمه‌گزار دریافت کرده و آن را به اداره بیمه باربری برای بررسی و اعلام نرخ ارسال کنند. پس از بررسی مندرجات فرم پرسشنامه، نرخ و حق بیمه به واحد ذی‌ربط یا بیمه‌گزار اعلام می‌شود. پس از موافقت بیمه‌گزار با نرخ و شرایط اعلامی، پیش‌نویس قرارداد برای او ارسال می‌شود و قرارداد منعقد می‌گردد. از آن پس، بیمه‌گزار باید راه‌نامه‌های مورد استفاده خود برای ممهور کردن به شرکت بیمه ارسال کند. کارشناس شرکت بیمه در ستاد یا شعبه، پس از مُهر کردن راه‌نامه‌ها، اطلاعات آنها را با صدور الحاقیه در سیستم ثبت و به بیمه‌گزار عودت می‌دهد.

*این بیمه‌نامه چه خساراتی را پوشش می‌دهد؟

در این بیمه‌نامه مسئوليت هرگونه خسارات وارده به تمام يا قسمتي از كالا از زمان تحويل گرفتن تا تحويل دادن آن تحت پوشش است. قانون بیمه در ایران و کنوانسیون حمل و نقل بین‌المللی کالا از طریق جاده (CMR) ناظر بر روابط حقوقی میان بیمه‌گر و بیمه‌گزار (متصدی حمل) است. سقف پرداخت خسارت بر اساس کنوانسیون CMR یا توافق میان بیمه‌گر و بیمه‌گزار محدود می‌شود. بر اساس کنوانسیون CMR چنانچه حمل‌کننده‌‌ای مسئول پرداخت خسارت وارده به کالا شناخته شود، حداکثر غرامت پرداختی، برای هر کیلوگرم از 33/8 SDR تجاوز نخواهد کرد. SDR مخفف عبارت Special Drawing Right (حق برداشت مخصوص) است. یک واحد محاسبه پولی فرضی است که بر اساس سبدی از پول تعدادی از کشورها محاسبه می‌شود. نرخ هر SDR در سایت صندوق بین‌المللی پول به آدرس WWW.IMF.ORG به صورت روزانه درج می‌شود. نرخ هر SDR در حال حاضر حدود 46.000 ریال است.

چنانچه توافق شود که واحد SDR مرجع پرداخت خسارت قرار نگیرد، بیمه‌گر سقف تعهدات خود را برای هر حمل مشخص کرده و با توجه به نوع کالای مورد حمل و ارزش آن، مبلغ مشخصی را از بیمه‌گزار به عنوان حق بیمه دریافت می‌کند. در صورتی که بیمه‌گزار بخواهد نسبت به پوشش کالایی با ارزشی بیش از ارزش توافق شده در قرارداد اقدام کند و سرمایه آن از حد تعهد بیمه‌گر بیشتر باشد، لازم است شرکت بیمه را در جریان قرارداده و با پرداخت حق بیمه اضافی، الحاقیه دریافت کند.

*در این بیمه‌نامه چه چیزی تحت پوشش قرار نمی‌گیرد و استثنائات بیمه‌نامه در پرداخت خسارت چیست؟

بر اساس کنوانسیون CMR اثاثیه منزل، محمولات پستی و جنازه تحت پوشش قرار نمی‌گیرد. ضمن این‌که معمولاً شرکت‌های بیمه در قرارداد با متصدی حمل، استثنائات قرارداد را به موارد مورد نظر خود در عرف بیمه‌گری تسری می‌دهد. به عنوان مثال عدم بسته‌بندي، بسته‌بندي ناقص كالاها، خسارات ناشی از عمد و سوءنیت بیمه‌گزار ، انرژی هسته‌ای و یا رادیواکتیو، جنگ، شورش، بلوا، اعتصاب و خراب‌کاری، ضبط و یا مصادره کالا، فلزات گران‌بها، سنگ‌های قیمتی، پول و اسکناس، آثار هنری و تابلوهای نقاشی و مجسمه ها تحت پوشش قرار نمی‌گیرند.

*مبلغ حداقلی و حداکثری برای خرید این بیمه‌نامه توسط مشتری چقدر است.

حق بیمه دریافتی با توجه به شرایط کالا، سقف پرداخت خسارت و مبنای محاسبه میزان خسارت و نیز با توجه به شرایط بازار متفاوت است. اما در حال حاضر، در حالت معمول حق بیمه هر راه‌نامه می‌تواند از 200.000 ریال تا 600.000 ریال متغیر باشد. میزان راه‌نامه‌های صادره متصدی حمل نیز با توجه به حجم کاری وی می‌تواند از 100 فقره تا چند هزار در ماه متغیر باشد.

*در صورت بروز خسارت، وظایف بیمه‌گزار نماینده یا شعبه به چه صورت است؟

بیمه‌گزار (شرکت حمل و نقل بین‌المللی) باید به محض اطلاع از وقوع خسارت و آسیب‌دیدگی محموله و در اولين فرصت مراتب را به صورت کتبی به شرکت اعلام کند. نماینده و کارشناسان شعبه نیز موظف هستند با هماهنگی اداره باربری با بیمه‌گزار در ارتباط بوده و در تسریع امور رسیدگی به خسارت مشارکت کنند. وظیفه رسیدگی به خسارت و ارزیابی میزان خسارت بر عهده اداره بیمه باربری است.