با خرید بیمه البرز و تصمیم واگذاری سهام سایر بیمه ها/ وزارت رفاه بازنشستگان را دور زد

گروه سایبان - وزارت رفاه بازنشستگان را دور زد و پس از ترغیب ایشان در خصوص خرید سهام بیمه ملت حالا یک مقام مسئول در زیر مجموعه این وزارت خانه اعلام کرده که از سهام داری سایر مجموعه های بیمه ای خارج می شود و تنها سهام بیمه البرز را به عنوان سهامی سودده نگهداری می کند!

درست بعد از آنکه رئیس جمهور در جلسه تقدیم لایحه بودجه سال 1397 کل کشور به مجلس اعلام کرد که صندوق بازنشستگی، صندوق تامین اجتماعی و بانکها باید از بنگاهداری دست بردارند و سهام بنگاهها را بفروشند، هفته گذشته بلوک 17.34 درصدی بیمه البرزبه ارزش حدود 90 میلیارد و 246 میلیون تومان از سوی یکی از زیرمجموعه‌های سازمان تامین اجتماعی به قیمت هر سهم 130 تومان و یک ریال خریداری شد که گفته می شود کنسرسیومی ازصندوق عشایر که صد درصد دولتی است و شستا و صندوق بازنشستگی به عنوان نهاد عمومی غیر دولتی که زیر مجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند، موفق شد 51 درصد سهام بیمه البرز را تصاحب کند.

سعید خدامرادی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صبا تأمین در این‌باره توضیح داد و این اقدام را منطبق با خواست و مصوبه دولت دانست. به گفته او، این اقدام برای بهینه‌سازی‌ سبد سهام یا اصطلاحا «ری‌بالانس پورتفولیو» انجام شده و در نهایت به حفظ منافع ذینفعان تأمین اجتماعی منجر خواهد شد. او توضیح داد:

براساس مصوبه ستاد اقتصادی دولت مقدار سهام تأمین اجتماعی در شرکت‌های سودده باید به سطح 40درصد برسد یعنی حداکثر سهامی که تأمین اجتماعی می‌تواند در شرکت‌های زیرمجموعه‌اش داشته باشد 40درصد است.

با وجود چنین مصوبه‌ای، چرا تأمین اجتماعی در روزهای اخیر بخشی از سهام بیمه البرز را خرید ؟

همانطور که گفتم براساس مصوبه دولت سهم تأمین اجتماعی در سهام شرکت‌های زیر‌مجموعه‌اش نباید بیش از 40درصد باشد و به‌معنای آن نیست که تأمین اجتماعی باید کار اقتصادی را تعطیل کند و دیگر سهام هیچ شرکتی را نخرد. تصمیم‌های گرفته‌شده در سطح کلان مبتنی بر این است که سبد سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی بهینه‌سازی شود. خرید سهام بیمه البرز هم براساس همین راهبرد و دقیقا مطابق با مصوبه هیأت دولت خریداری شد ضمن اینکه مقدار سهامی که در بیمه البرز توسط تأمین اجتماعی خریداری شد در مقابل مقدارسهامی که قرار است به‌زودی در سایر شرکت‌های بیمه فروخته شود، رقم ناچیزی است.

چطور؟

لطفا دقت کنید، تأمین اجتماعی هم‌اکنون از طریق شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) سهام چند شرکت بیمه را در اختیار دارد. هدف اصلی که از چند سال پیش درنظر گرفته‌شده فروش سهام این شرکت‌های بیمه و تمرکز روی سهام یک شرکت بیمه‌ای است. براساس این راهبرد، ما به‌زودی سهام شرکت‌های بیمه دانا، ملت، اتکایی امین و میهن را به بخش خصوصی واگذار خواهیم کرد که جمع کل فروش این مقدار سهام 250میلیارد تومان خواهد بود درحالی‌که مقدار سهام خریداری شده در بیمه البرز 22میلیارد تومان است.اگر به اعداد دقت کنید متوجه می‌شوید که تأمین اجتماعی در مقابل فروش بخش زیادی از دارایی هایش فقط بخش کمی از سهام بیمه البرز را با توجه به راهبردها و استراتژی‌های تعیین شده، خریده است.

چرا سهم خود را در بیمه البرز افزایش دادید؟

با توجه به اینکه شرکت بیمه البرز در زمینه بیمه اتکایی فعالیت دارد تصمیم گرفتیم فعالیت هایمان را در حوزه بیمه، بر شرکت بیمه البرز متمرکز کنیم و سهام سایر شرکت‌های بیمه را بفروشیم. هدف ما از خرید بیمه البرز، این بود که سرمایه‌گذاری‌هایمان را در یک بیمه قوی با رتبه بالا تجمیع کنیم و از حالت پراکندگی فعلی که هیچ مزیت حاکمیتی برای ما ندارد بیرون بیاییم و در عین حال با تغییر درآرایش سبد سرمایه‌گذاری‌ها دست‌کم 250میلیارد تومان نقدینگی جدید جذب کنیم، یعنی 250میلیارد تومان از منابع‌مان را آزاد کردیم تا در بخش‌های دیگر استفاده کنیم.

برای خرید بیمه البرز چقدر به‌صورت نقد پرداخت کردید؟

 مجموع ارزش بلوک 17درصدی که توسط دولت فروخته شد و کنسرسیوم آن خرید 90میلیارد تومان بود که 25درصد از این مقدار یعنی 22میلیارد تومان به تأمین اجتماعی اختصاص دارد.ضمن اینکه از این مقدار 4.5میلیارد تومان نقدپرداخت شده و بقیه به‌صورت اقساط 5ساله پرداخت می‌شود.

علت تشکیل این کنسرسیوم چه بود، چرا تأمین اجتماعی راسا اقدام به خرید سهام نکرد؟

نکته مهم این است که حجم بیمه نامه‌هایی که در وزارت رفاه، صندوق‌های تابعه و سازمان‌های وابسته به وزارت رفاه وجود دارد، عدد خیلی بزرگی است که حدود 7درصد بازار بیمه ایران را تشکیل می‌دهد. بنابراین بهتر است ما و سایر اعضای کنسرسیوم از مزایای سود آوری حاصل از هم افزایی عملیات بیمه‌ای بیشتر بهره ببریم. معنی و مفهوم آن این است که ما در اینجا به اضافه مابقی صندوق‌های وابسته به وزارت رفاه، با یکدیگر یک کنسرسیوم تشکیل داده‌ایم تا سهام بیمه البرز را بخریم و جمعا در یک شرکت بیمه سرمایه‌گذاری کنیم به این دلیل که یک شرکت می‌تواند سبد بیمه‌ای مناسبی برای همه ما تهیه کند و آن سبد بیمه ریسک سرمایه‌گذاری‌ها را پوشش دهد. یک نکته دیگر هم این است که انتخاب بیمه البرز به این دلیل است که بیمه البرز در خیلی از رشته‌ها دارای بیمه اتکایی است و ما دیگر به خریدار غیراتکایی هم نیازی نداریم. در این شرایط می‌توانیم از سهام بیمه‌های اتکایی که هم‌اکنون متعلق به تأمین اجتماعی است، خارج شویم. به‌نظر من این یک تصمیم هوشمندانه است که در سال 92در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گرفته شد اما تاکنون زمینه اجرای آن فراهم نشده بود.

لازم به اشاره است که بر اساس آخرین آمار و اطلاعات بیمه مرکزی بیمه البرز در حال حاضر وجوز قبولی اتکایی ندارد .

بنابراین وزارت رفاه که به صورت غیر مستقیم کرسی هیات مدیره بیمه های البرز،دانا،ملت و میهن را به دست گرفته بود و برخی بازنشستگان را نیز در این حرکت آرام و خزنده خود درگیر کرد حالا از سهام داری مجموعه های ملت ، میهن و ... رفته رفته کنار می رود تا سهام ارزشمند بیمه البرز را خریداری کند. سهامی که اما و اگر های قانونی بسیاری دارد !

ماده ۳۳ قانون تاسيس بيمه مركزی ايران و بيمه گری اذعان دارد که هر شخص حقيقى يا حقوقى نمى تواند بيش از ۲۰ درصد سهام يك مؤسسه بيمه ايرانى را دارا باشد، نصاب ۲۰ درصد شامل اقارب نسبى و سببى درجه يك از طبقه اول صاحب سهم نيز خواهد بود.

همچنین ماده 5 آیین نامه 40 شورای عالی بیمه اذعان دارد که اشخاص حقوقی که وزارتخانه ها، شرکتهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی در آنها بیش از 20 درصد سهم دارند نمی توانند در مجموع بیش از 20 درصد در موسسه بیمه سهم داشته باشند .

در ماده 6 همین آیین نامه نیز در خصوص در اجرای ماده (33) قانون تاسیس نیز توضیحاتی آمده و اذعان شده که از نظر این آیین نامه مجموع اشخاص زیر در هر حالت یک شخص محسوب می شود:

الف – شخص حقیقی متقاضی به علاوه اقارب مندرج در ماده مذکور .

ب – اشخاص حقوقی که شخص حقیقی متقاضی و یا اقارب مندرج در ماده مذکور در آن بیش از 20 درصد حق رای داشته باشند.

پ – شخص حقوقی متقاضی به علاوه سایر اشخاص حقوقی که متقاضی به طور مستقیم یا با واسطه در آنها بیش از 20 درصد حق رای داشته باشد..

ت – اشخاص حقوقی که یک شخص حقیقی یا حقوقی همزمان به طور مستقیم یا با واسطه در آنها بیش از 20 درصد حق رای داشته باشد.

به عبارت ساده تر با وجود آنکه وزارت رفاه بالغ بر 51درصد سهام بیمه البرز را در اختیار گرفته اما حق رای وی در هیات مدیره بیش از 20 درصد نخواهد بود.

شرایط برای وزارت رفاه بسیار حساس پیش می رود و در مقطعی که وزیر رفاه در آستانه استیضاح قرار دارد و زیر مجموعه های این وزرات خانه علیرغم سخنان رئیس جمهور بنگاه داری را رها نکرده اند و نسبت به توسعه آن هم اقداماتی انجام داده اند باید دید که سرنوشت واگذاری سهام بیمه البرز به کجا خواهد رسید؟

وزارت رفاه که از طریق بازنشستگی کشوری  روزگاری بازنشستگان را به خرید سهام بیمه ملت ترغیب کرد و در آن زمان حاشیه هایی را به وجودآورد قرارداد بیمه درمانی خود را با آتیه سازان حافظ منعقد کرده است!

خلاءهای قانونی یکی از مشکلات ورود شبه دولتی ها به سهام داری مجموعه های مختلف است که به نظر می رسد نیاز به مراقبت بیشتری دارد.