بهاری‌فر: نگاه حاکم در صنعت بیمه امروز بلندمدت نیست

 گروه سایبان - مدیران عامل نمی‌توانند برنامه‌ریزی بلندمدت برای شرکت‌های بیمه داشته باشند. عمر مدیریت در صنعت بیمه رو به کاهش است و در این مدت محدود مدیران عامل پاسخ‌گوی سهام‌دارانی هستند که منتظر دریافت سود از عملکرد مدیران‌اند!

 در این فضا مدیران بعضا مجبور به فروش بیمه‌نامه  به قیمت‌های غیرفنی‌اند. ورود سهام‌دارانی که صنعت بیمه را زمره صنایع بلندمدت نمی‌دانند و انتظارات کوتاه‌مدت از صنعتی با بازدهی بلندمدت دارند امروز یکی از آفت‌ها است. در این فضا مدیران چگونه می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های خاص و دارای برنامه و فاز زمان‌بندی مانند فناوری اطلاعات را پیاده‌سازی کنند؟ شاید نهاد ناظر نیز باید برای ترکیب سهام‌داری نیز تعاریف جدیدی ارائه کند تا از آسیب‌های بعدی جلوگیری به عمل آید.

 در شرایط فعلی حجت بهاری‌فر مدیرعامل بیمه ما اعتقاد دارد که نهاد ناظر باید وظایف خود را با جدیت دنبال کند.صنعت بیمه به دلیل عدم اکچوئری دقیق ریسک‌ها به صنعت پرمخاطره‌ای تبدیل شده که برای پرداخت خسارت ریسک‌های بزرگ علاوه بر حق‌بیمه دریافتی باید از منابع خود نیز خرج کند و مثال بارز ضرب المثل دخل 19 و خرج20 است!

صنعت بیمه در اعلام نرخ و شرایط حق‌بیمه‌های دریافتی از خطرات فاجعه‌آمیز نه تنها سود متعارف را در نظر نمی‌گیرد بلکه ریسک را از بهای تمام‌شده خطر نیز پایین‌تر خریداری می‌کند.

امروز در محاسبه نرخ برخی ریسک‌ها، حتی حق بیمه‌ی زمان نظام تعرفه‌ای که اکچوئران در گذشته محاسبه کرده‌اند دریافت نمی‌شود و بعضا نرخ‌ها با 90درصد تخفیف به بیمه‌گزاران اعلام می‌شود!

بهاری‌فر معتقد است نگاه حاکم در صنعت بیمه امروز بلندمدت نیست چراکه تفاوت 90درصدی اعلام نرخ با اکچوئر‌های گذشته نشان از دیدگاه‌های غیرفنی دارد و به همین دلیل حساب‌آرایی در صنعت بیمه به جایی رسیده که کلیه شرکت‌ها مجبور به اصلاح ذخایر شدند.

به گفته بهاری فر تا زمانی که اقتصادی عمل نکنیم تمایلی به سرمایه‎گذاری‌های بلندمدت نخواهد بود. بنابراین با سخت‌گیری در بعدنظارت شرکت‌های بیمه متوجه اشتباهات خواهند شد. صنعت بیمه امروز به جایی رسیده است که بیمه‌گران اتکایی هر ریسکی را نمی‌پذیرند و شرکت‌ها مجبور به اصلاح شده‌اند و با چنین وضعیتی شرایط مثبت خواهد شد.

در ادامه گفت و گوی رازپول با وی را می‌خوانید.

رازپول – در چنین شرایطی بیمه‎ها چگونه باید رفتار کنند؟

استراتژی شرکت‌ها تغییر کرده است و رقابت‌های فروش ثالث کمتر شده است. باید نگاه شرکت‌ها از پرتفو محوری به EPSمحوری تغییر کند. ریسک‌ها باید با توجه به این آیتم از سوی شرکت‌ها پذیرفته یا رد شوند. شرکت‌ها باید به جای سهم از کیک پرتفو به سود خود از پذیرش پرتفو توجه کنند.

رازپول- بنابراین نیاز بود تا در این بخش شرکت‌های غیرحرفه‌ای از بازار خارج شوند تا به این نتیجه برسیم؟

در اقتصاد مدیران تاوان تصمیم‌های اشتباه را با هزینه‌های زیادی پرداخت می‌کنند. از سوی دیگر در برخی موارد ناظرین اصرار بر حفظ این شرکت‌ها به هر قیمتی دارند که این موضوع تعادل را در اقتصاد برهم خواهد زد. گروه‌هایی که از مشکل بیمه توسعه درس نگرفتند آیا نیاز به حمایت دارند؟ این رویکرد نظم بازار را بهم خواهد زد.

رازپول- بنابراین گروه‌هایی که راه را اشتباه انتخاب می‌کنند باید اجازه داد که تا آخر مسیر را طی کنند؟

نهاد ناظر بلافاصله باید عکس العمل نشان دهد. بیمه‌گزار ریسکش را به شرکتی واگذار می‌کند که مورد تائید بیمه مرکزی است.

رازپول – وظیفه سایر شرکت‌ها چیست . مشکل سایر شرکت‌ها دیدگاه‌ها نسبت به بخش خصوصی را دچار مشکل خواهد کرد.

شرکت‌ها نباید از اصول حرفه‌ای خارج شوند و به توافقات سندیکا متعهد باشند.

رازپول – با چنین وضعیتی باید به نظام تعرفه‌ای در برخی از رشته‌ها بازگشت؟

برخی معتقدند که آزادسازی به بلوغ نیاز داشت اما این بحث از نظر بنده بی‌معنی است. نظارت مالی مهم‌ترین بحث در این زمینه است و باید با دقت مراقبت شود.

رازپول – بیمه ما سالانه چقدر برای بحث «ای‌تی» هزینه می‌کند؟

بیمه ما رقم قابل توجهی پرداخت نمی‌کند و بر اساس حجم پرتفو با فناوران  قرارداد دارد و درصدی از پرتفو را در قرارداد با فناوران پرداخت می‎کند. نماینده شرکت‌هایی که با فناوران قرارداد دارد در جلسه‌ای با این شرکت ابعاد مسئله را بررسی کردند و معیاری را بر اساس حجم عملیات و برنامه‌های درخواستی در طی سال برای پرداخت به فناوران محاسبه کردند و پرداخت به این شکل صورت می‌گیرد.

رازپول – خدماتی این تامین‌کننده رضایت مشتریان را فراهم می‌کند؟

انحصار موجود ریسک‌هایی را در پی دارد اما به عنوان یک مشتری که بازار دیگری در این زمینه را امتحان نکرده از خدمات رضایت داریم.

رازپول – چرا در مسیر سرمایه‌گذاری در این بخش حرکت نکردید؟

مذاکراتی در زمینه سرمایه‌گذاری مشترک و خرید سهام این شرکت از سوی مدیران عامل شرکت‌ها مطرح شد ولی نتیجه‌ای نداشت و در حال حاضر نیز در دستور کار نیست و فناوران نیز تمایلی در این بخش نداشتند.

رازپول – تمایل شرکت‌فناوران یک بحث است و نیاز شرکت‌ها بحث جدی دیگری است. آینده صنعت بیمه با فناوری اطلاعات گره خورده است و نیاز جدی به تقویت این حوزه احساس می‌شود . با رویکرد فعلی می‌توان به چنین آینده‌ای امیدوار بود و به چنین سمتی حرکت کرد؟

این حرکت بایدبه صورت سندیکایی دنبال شود. حتی معتقدم که برای پیاده سازی CORE INSURANCE باید بیمه مرکزی ورود کند و برنامه‌ای منجسم در بخش صدور، خسارت و ارزیابی‌ها پیاده‌سازی شود. امروز در بحث بیمه‎های زندگی نیاز به برنامه‌ای جامع احساس می‌شود که هنوز به اجرا درنیامده است. عبور از این مسیر اجتناب‌ناپذیر است و باید به این سمت حرکت کرد اما به دلیل نیاز به سرمایه‌های بالا نیاز به مشارکت همه شرکت‌های بیمه است و ادامه فعالیت با یک شرکت ریسک عملیاتی شرکت‌ها را افزایش می‌دهد.

رازپول – چرا شرکت‎های بیمه با مقوله به این مهمی درجه دو رفتار می‌کنند؟ چالش‌های موجود چیست که شرکت‌ها در این زمینه جزیره‌ای عمل می‌کنند؟ و یا عده‌ای نیز در انحصار فناوران هستند؟

ضعف انسجام در صنعت بیمه در همه ابعاد نمایان است. اگر انسجام در صنعت تقویت شود و سندیکایی در این مسیر پیش رویم قطعا به نتایج مطلوبی دست خواهیم یافت. مدیران عامل در این زمینه رایزنی‌هایی فراوانی کرده‌اند و باوضعیت موجود به نظر می‌رسد با یک مدیریت راهبردی بر مبنای این مذاکرات به نتایج مطلوبی می‌توان دست یافت.

رازپول – نبود سیستم جامع «ای‌تی» آسیب‌هایی را برای مشتریان و شرکت‌های بیمه خواهد داشت؟

حرکت در این مسیر اجتناب‌ناپذیر است و صنعت بیمه در این بخش تاخیر هم دارد، چراکه منجر به شفاف‌سازی، سرعت در عملیات، کاهش هزینه‌ها و ... خواهد شد. صنعت بیمه نیز باید برنامه‌های جدید و به روز را پیاده‌سازی کند و صنعت بیمه به خوبی به این موضوع رسیده است. اما حرکت در این مسیر برای یک شرکت کوچک هزینه‌های فراوانی دارد اما اگر با مشارکت صنعت بیمه در این مسیر پیش رویم قطعا این اتفاق خواهد افتاد.

رازپول- مشارکت و پیاده‌سازی نرم‌افزار جدید گزینه مطلوبی است؟ به دلیل اینکه برخی نرم‌افزاری را در شرایط فعلی پیاده‌سازی کرده‌اند و اجرای یک سیستم جدید هزینه‌های عملیاتی فراوانی دارد؟

حدود20 شرکت با فناوران همکاری دارند. بنابراین اولین گزینه تقویت این تامین‌کننده است تا نیازهای روز را پاسخ‌گو باشد و یا یک برنامه جدید خریداری و بومی‌سازی شود. در حال حاضر برای شرکتی مانند بیمه ما ادامه فعالیت با فناوران مطلوب است. بیمه ایران نیز در زمینه خرید یک نرم‌افزار حرکت کرد اما اینکه این برنامه بومی‌شود و در اختیار شرکت‌ها قرار گیرد اجرایی نشد.

رازپول - بیمه ایران در این بخش سرمایه‌گذاری قابل توجهی کرد اما این کار می‌توانست با مشارکت شرکت‌ها پیش رود.

البته بیمه‌ایران یا بیمه مرکزی می‌تواند در این بخش سرمایه‌گذاری کند و نرم‌افزار تهیه شده را در صنعت بیمه بفروشد.

رازپول – به نظر می‌رسد که بیمه مرکزی در این بخش منفعلانه رفتار می‌کند و سخت‌گیری خاصی ندارد؟

شرکت‌ها تابع نهاد ناظر هستند و اگر بیمه مرکزی در این زمینه لیدر شود بسیار مطلوب است.

رازپول – سنهاب چقدر به صنعت بیمه کمک کرد؟

یکی از حرکت‌های مطلوب در سال‌های اخیر سنهاب است که به شفافیت کمک فراوانی کرد. در شرایطی که از نظام تعرفه‌ای به سمت نظام مالی حرکت کردیم و برخی رقابت‌های ناسالم شکل گرفت این سامانه بازوی توانمندی برای کنترل این فضا است. قطعا با وجود این سامانه مشکلاتی که برای برخی از شرکت‌های بیمه در گذشته رخ داد قابل تشخیص و پیشگیری است و نظارت را به روز خواهد کرد.

رازپول – سنهاب ابزار نظارتی برای نهاد ناظر است. شرکت‌ها چه استفاده‌ای از داده‌های این سامانه دارند؟

یکی از دست آوردهای مطلوب اطلاع سریع از مغایرت‌ها است.این در حالی است که در زمینه شبکه فروش، حاکمیت شرکتی، صدور و خسارت‌ها و بدهکاران بزرگ نیز بیمه مرکزی مانند یک سیستم هشدار در شرکت‌ها عمل می‌کند.

رازپول – بیمه ما در زمینه «ای‌تی» چه فعالیت‌هایی داشته است؟

راه اندازی اپلیکیشن ارتباطی آنلاین برای شعب و ستاد با قابلیت بازدید اولیه ارزیابی خسارت به منظور افزایش سطح نظارت و سرعت عمل یکی از این برنامه‌ها است. راه‌اندازی پروژه نظرسنجی از مشتریان، پروژه مکانیزه کردن فرآیندهای شرکت از طریق استانداردسازی و جاری سازی فرآیندها، ارتقای اپلیکیشن همراه بیمه ما و داشبوردهای مدیریتی از جمله برنامه‌های شرکت در بخش «ای‌تی» است.

رازپول – در مورد آینده‌پژوهی چه فعالیت‎هایی داشتید؟

محیط پیرامونی داخلی دائما در حال تغییر است. علاوه بر این تغییرات در سطح دنیا نیز متوقف نشدنی است و مرکز آینده‌پژوهی بر اساس چنین دیدگاهی شکل گرفته است. در این زمینه از صاحب نظران دانشگاهی دعوت به عمل آمده تا مسیر آینده صنعت و شرکت را ارزیابی و فرآیندها پالایش شوند تا با بهبود مستمر و آماده‌سازی خود برای آینده به نتایج مطلوب دست پیدا کنیم. این برنامه در چهار محور پژوهشی، خلق ایده،ترویج و آموزش و محور پایانی شتاب‌دهی در کسب‌وکار است.

رازپول – شتاب‌دهی درکسب‌وکار چگونه پیگیری می‌شود؟

برنامه‌های هربخش در حال تدوین است و به جمع‌بندی نهایی نرسیدیم. در این زمینه همکاری‌هایی با اساتید صاحب نظر صورت گرفته تا مرکز R&D را بتوانیم فعال‌تر کنیم.

رازپول – نهادسازی و ورود بازیگران چقدر می‌تواند به گسترش صنعت بیمه کمک کند؟

همه واحدهای اقتصادی  در بحث ارزیابی ریسک‌ها مشارکت دارند و همه حوزه‌ها به موضوع بیمه توجه نشان می‌دهند. خسارت‌های بزرگ نیز امروز تحت پوشش بیمه درآمده و از سوی دیگر تکنولوژی‌های جدید نیز خود دارای ریسک‌هایی هستند. بحث ایمنی و آنالیز ریسک از مباحث مهم و تاثیرگذار در این بخش است که باید مورد مراقبت قرارگیرد.

رازپول – بازار امروز رقابتی است؟

تعداد زیادی عرضه‌کننده و تقاضا وجود دارد اما بازار امروز رقابتی نیست. در بازار رقابتی باید اطلاعات کامل از دوسوی عرضه و تقاضا وجودداشته باشد که در شرایط فعلی چنین نیست.دومین اصل در بازار رقابتی رفتار عقلایی بازیگران است. در برخی موارد بیمه‌گران عقلایی رفتار نمی‌کنند. بهای خطر و ریسک در صنعت بیمه امروز و در شرایط رقابت فعلی به درستی ارزیابی نمی‌شود. بنابراین با عدم رعایت اصول اولیه نمی‌توان گفت که در بازار رقابتی عقلایی رفتار می‌کنیم و این مشکلات در بازار فعلی وجود دارد.

رازپول – نقش نهاد ناظر در چنین شرایطی چیست؟

با خروج از نظام تعرفه‌ای و حرکت به سمت نظام نظارت مالی باید متولی نهادناظر با سخت‌گیری بیشتری نظارت کند. در چنین شرایطی که حمایت و نظارت تواما در یک نهاد تجمیع شده، خارج شدن از تعادل و حمایت بیشتر از کنترل در آینده به صنعت بیمه لطمه خواهد زد. یکی از مشکلات اصلی صنعت بیمه عدم کنترل ورودی است به عبارت دیگر ریسک فعالیت شرکت‌ها در کوتاه مدت نمایان نمی‌شود و معمولا با یک پروسه زمانی 9 ماهه نمود پیدا می‌کند.عدم تناسب بین ریسک و حق بیمه یکی از آسیب‌هایی است که شرکت‌های بیمه را تهدید می‌کند.

رازپول – تفکیک بازار و حرکت تخصصی شرکت‌ها در رشته‌های مختلف چقدر از رقابت‌های مکارانه بازار جلوگیری می‌کند؟ فعالیت تخصصی شرکت‌ها می‌تواند از ارائه نرخ‎های غیرفنی و رقابت‌ها جلوگیری کند؟ از سوی دیگر صنعت بیمه رتبه‌ بندی نشده و این عدم رتبه‌بندی در زمان فروش به کمک شرکت‌ها به صنعت یک آیتم تاثیرگذار نمی‌آید.

حرکت به سمت بازار رقابتی با افزایش سطح آگاهی مشتریان به انتخاب درست شرکت بیمه‌گر منجر خواهد شد. در خارج از کشور رتبه‌بندی یکی از آیتم‌های تاثیرگذار در انتخاب شرکت بیمه است و در ایران نیز حرکت‌های مختصری در این زمینه دیده می‌شود. قطعا بحث رتبه‌بندی یکی از مباحث مهم صنعت بیمه است که با بحث تحریم‌ها عقیم ماند و شرکت‌های داخلی در این زمینه حرکت خاصی نیز نداشته‌اند. از سوی دیگر مشتریان داخلی در شرایط فعلی به رتبه‌بندی توجهی نشان نداده‌اند اما مسلما با رقابت تنگاتنگ شرکت‌ها در آینده رتبه‌بندی یکی از مسائل مهم خواهدبود.

رازپول – رتبه‌بندی مشتریان نیز از مباحث مهم برای صنعت بیمه است. با وجود انباشت اطلاعات در سامانه سنهاب در چند سال اخیر چرا رتبه‌بندی مشتریان صورت نگرفته است و چرا شرکت‌های بیمه چنین درخواستی را مطرح نکرده‌اند؟

توانگری یکی از مهم‌ترین موضوعات در خصوص انتخاب شرکت‌های بیمه گر است.

رازپول – توانگری محدودیتی را برای ورود برخی شرکت‌ها به برخی بازارها به وجود نیاورده است.

فعالیت تخصصی به تنهایی تجربه موفقی در کشور نیست. در گذشته یکی از شرکت‎های بیمه به صورت تخصصی فعالیت داشت که بعدها به صورت جنرال فعالیت کرد. از سوی دیگر یک شرکت بیمه زندگی نیز اخیرا به صورت تخصصی فعال شده که موفق نیست و حرکت به خصوصی نداشته است.

از سوی دیگر بیمه‌گزاران نیز مایلند که ریسک‌های مختلف خود را با یک بیمه‌گر تحت پوشش قراردهند و واگذاری ریسک‌های مختلف به شرکت‌های مختلف برای یک بیمه‌گزار سخت است.

ولی باید تعداد شرکت‌های تخصصی افزایش پیدا کند تا دید که آیا می‌توانند در این زمینه موفق عمل کنند.اما به اعتقاد بنده فعالیت تک رشته‌ای در شرایط فعلی بسیار سخت است.