انعکاس خسارت های سیل و فاجعه صورت‌های مالی برخی شرکت های بیمه

گروه سایبان - سیل گلستان به لحاظ تاریخ رویداد به یکی از بحث برانگیزترین مباحث صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه تبدیل شده است . بیمه‌ها در ابتدای سال جاری کنسرسیومی به امضا رسانده اند. این قرارداد در در اواخر سال 1397 پیگیری شده و پوشش اتکایی فاجعه آمیز مازاد خسارت به میزان 20 هزار میلیارد ریال تهیه کرده است اما ماین ابهام برای برخی شرکت ها وجود دارد که آیا می توانند از این پوشش برای خسارت های سیل استفاده کرد یا خیر؟

اثرات ناشی ازخسارات حوادث طبیعی برصورت های مالی شرکت های بیمه ووقایع بعد ازتاریخ ترازنامه 

در همین زمینه فریدون صفرخانلو از خبرگان مالی صنعت بیمه به خبرنگار ما می گوید: مخاطرات طبیعی مرتبط با آب وهوا ازجمله سیل، طوفان، خشکسالی و مرتبط با زمین ازجمله زلزله، سونامی، آتشفشان خسارات اقتصادی و تلفات جانی ومالی زیادی به مردم و کشورها  از جمله کشور و مردم ما  که در معرض بیشترین بلایای طبیعی می باشد تحمیل کرده است.

با عنایت به حوادث اخیر وضرورت افشای دقیق میزان هزینه بیمه گری خسارت پرداختی ومعوق در شرکت‌های بیمه ضرورت دارد که شرکت‌های بیمه درگزارشات هئیت مدیره و بند رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه درصورت‌های مالی اثرات و رویدادهایی که بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تصویب صورت‌های مالی رخ داده است افشاء کنند که این رویدادها به دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند :

۱- رویدادهای تعدیلی:

اینگونه رویدادها، مستلزم تغییر ارقام قابل درج در صورتهای مالی است.

۲- رویدادهای غیر تعدیلی:

اینگونه رویدادها باید در یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی افشا شوند.

حضور شرکت‌های بیمه‌ای بازرگانی در بورس اوراق بهادار و فرابورس سرمایه‌گذاران این صنعت رانیازمند اطلاعات مالی قابل اعتماد و اتکا کرده است که از رویدادهای تعدیلی با اهمیت در شرکت های بیمه ادعای خسارت بیمه گذاران است که میزان دقیق ادعاهای خسارت از شرکت های بیمه که در تاریخ تراز نامه درمرحله مذاکره بوده است، باید افشاءشوند.

شرکت‌های بیمه بر اساس قوانین و مقررات موظف به ارائه اطلاعات در قالب صورت‌های مالی سالانه و میان‌دوره‌ای هستند. 

وی اضافه می کند: شرکت‌های بیمه موظفند بر اساس استاندارد ۲۸ سازمان حسابرسی و آیین نامه ۵۸ شورای عالی بیمه برای رعایت اصل محافظه کاری (شناسایی و ثبت درآمد به محض تحقق و شناسایی و ثبت هزینه به محض تحمل) و رعایت اصل وضع هزینه‌های یک دوره از درآمدهای همان دوره، هزینه و ذخیره خسارت معوق که حاصل برآورد مدیریت از جمع میزان خسارت واقع شده پرداخت نشده و خسارت واقع شده اعلام نشده است را در صورت‌های مالی خود گزارش کنند.

شورای‌عالی بیمه با تنظیم آیین‌نامه شماره 58 و تصویب آن ، شرکت‌های بیمه را ملزم کرده علاوه بر ذخایر معمول باید نسبت به احتساب “ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی” نیز اقدام و هر ساله این ذخیره را محاسبه و به‌صورت جمع‌شونده به حساب ذخیره مربوطه در ترازنامه شرکت خود اضافه کنند.

صفرخانلو اضافه می کند: موضوع احتساب ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی در این مصوبه یکی از چالش‌برانگیز‌ترین مباحث مالی مطرح در صنعت بیمه از زمان تصویب بوده است ، زیرا که طبق بند 29 استاندارد حسابداری شماره 28 ایران که با عنوان «فعالیت‌های عمومی بیمه» عنوان شده است ، که چنانچه حق بيمه‌هاي عايد نشده براى پوشش خسارت مورد انتظار مربوط به بیمه‌نامه‌های منقضی نشده در تاریخ ترازنامه کافی نباشد باید ذخیره تکمیلی لازم برای آن شناسایی شود.

پس از وقوع زلزله سال گذشته و سیلی ویرانگری که از ابتدای سال جاری تعدادی از استان های کشور را درگیر کرده و خسارت‌های ناخوشايندی را برای منازل، خودروها، تاسیسات شهری و تلفات جانی و مالی و…. رقم زده وهزینه‌های مالی سنگینی به شرکت‌های بیمه تحمیل نموده است، ضرورت نقش وجود “ ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی” در صورت های مالی شرکت های بیمه وپس ازگذشت بیش ازیک دهه از زمان این مصوبه بیش ازپیش پررنگ تر و مشهودتر از همیشه شده است  وبه نظرمی‌رسد عدم برخورد صحیح با نحوه احتساب ومصرف این ذخیره با توجه ساختار سرمایه فعلی شرکت‌های بیمه‌ای می‌تواند مشکلات عدیده‌ای ایجاد کند و شورای عالی بیمه وسازمان حسابرسی باید با بازنگری وتوجه به پیشنهادات ارائه شده پیشکسوتان واهالی صنعت بیمه  نسبت به اصلاح اساسی این ذخایراقدام کنند.

او اضافه می کند: ازسوی دیگر موضوع تحریم و کمبود ظرفیت اتکایی و افزایش نرخ قراردادهای اتکایی به واسطه نرخ تبادلات ارزی  در کشورحادثه خیزی که در معرض مخاطرات گوناگون طبیعی است کاملا مشخص می کند که شرکت های بیمه و شرکت های بیمه اتکایی داخل کشور به دلیل محدود بودن حجم سرمایه شان جهت پرداخت تعهدات و خسارات وارده ناشی از این حوادث که به قدری بزرگ است ناچارند ازپذیرش این بیمه نامه ها یا خودداری یا نتوانند به درستی به ایفای تعهدات شان بپردازند لذا ضرورت دارد که شرکت های بیمه علاوه بر داشتن ذخایرفنی وسرمایه مناسب منابع جایگزینی برای ظرفیت بیمه اتکایی پیدا کنند.

وی پیشنهاد می کند که اوراق بهادار بیمه ای می تواند بستر این کار را فراهم نماید، شرکت های بیمه می توانند با انتشار این اوراق بهادار بیمه ای (ILS) که مشهورترین این اوراق، اوراق بیمه ای مرتبط با بلایای طبیعی (CAT BOND) هستند به گسترش ابزارهای انتقال ریسک به بازار سرمایه برای یک سری حوادث فاجعه آمیز، ظرفیت مالی اضافی برای این قبیل  پوشش بیمه ارائه نمایند و نیز به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک و تنوع بخشی برای سرمایه گذاران رامهیا نمایند این راهکار اجازه دسترسی به بازارسرمایه را نیزبه صنعت بیمه می دهد در نتیجه امکان کاهش هزینه های بیمه گری وافزایش توانگری مالی رابرای صنعت بیمه فراهم می کند.