تقویت نظام مالی و اقتصادی کشور با حضور گسترده در بازار سرمایه

دکتر مهدی آزادواری- عضو هیات مدیره کارگزاری بانک رفاه- شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی با حضور در بازارسرمایه می‌توانند نظام مالی خود را تقویت کرده و به سودآوری واقعی دست یابند. این در حالی است که هرساله پس از پایان سال مالی شرکت‌ها شاهد سوداعلامی از طرف بسیاری از آنها هستم اما آیا واقعاتمامی شرکت‌هایی که سودی ابراز کرده‌اند، سود واقعی رانشان می‌دهند. این بدان معناست که با اعلام غیرواقعی سود از سوی برخی شرکت‌ها به سهامداران آگاهو یا ناآگاه، سرانجام سختی برای مدیریت‌های بعدی شرکت‌ها به همراه خواهد آورد.

حال از آنجا که بازار سرمایه ایران به عنوان نهادی تخصصی و حرفه‌ای در کشور می‌تواند نظارت کامل برشرکت‌های فعال در این حوزه داشته باشد لذا شرکت‌هامی‌توانند با پذیرش و حضور در این بازار ضمن تامین مالی برای فعالیت‌های خود، ایجاد مشارکت مردمی وغیره، زمینه نظارتی بیشتری را برای خود فراهم کنند.

در همین راستا توجه به بازار مالی و سیاست‌های ازاهمیت بیشتری برخوردار می‌شود لذا اگر ما می‌خواهیمیک بازار بدهی راه بیندازیم بایستی سیاست‌های مال معتبر داشته باشیم بدین معنا که هزینه‌های دولت بردرآمدش تناسب داشته باشد اما هم اکنون در دوره‌های رکودی به این نتیجه رسیدیم که این توازن برقرار نیست بنابراین دولت نمی‌تواند استقراض کند و اگر اوراق مشارکتی منتشر کند شاید نتواند باز پرداختش را به خوبی انجام دهد و در نهایت ممکن است از طریق دستکردن در جیب بان‌کها سعی کند هزینه‌هایش را تامینکند.

حال اگر ما یک سیاست مالی معتبر داشته باشیم که دربلند مدت بتواند هزینه و درآمدش راتنظیم کند که ارزشدارایی‌ها و بدهی‌ها با هم برابر باشند و یک نسبتی ازتولید ناخالص داخلی پایین‌تر بماند این یک قدم مثبت است و در راستای آن می‌توان یک بازار بدهی ایجادکرد.

با ایجاد بازار بدهی نه فقط اثرات مثبت هموار سازی نوسانات درآمدی دولت را خواهیم داشت بلکه کمک می‌کند به بانک مرکزی که با داشتن این بدهی‌ها درپرتفوی دارایی‌هایش بتوانیم سیاست‌های مالی خود راتنظیم کند و با منقبض یا منبسط کردن ترازنامه‌هایش مقدار منابع به سیستم بانکی تزریق و سود بانکی راتنظیم می‌کند. لازم به ذکر است که در اقتصاد کاراسیاست انبساط پولی دو اثر دارد یکی اثر نقدینگی ویکی اثر فیشر.

اثر فیشر یعنی شما زمانی که منابع را زیاد می‌کنیدانتظار تورمی افزایش می‌یابد اگر بانک مرکزی باسیاست‌های مناسب انتظارات تورمی را توانسته باشدکنترل کند می‌تواند با منبسط کردن تراز بانک مرکزی وافزایش منابع نرخ بهره اسمی را پایین آورد و اگر این انتظارات تورمی کم باشد آن وقت نرخ بهره پایدار دراقتصاد را پایین می‌آورد. حال گویا این مورد تاکنون اتفاق نیفتاده به خاطر اینکه بانک مرکزی استقلال کامل نداشته، ابزار کافی بانک مرکزی نداشته و بخاطر تمایل انبساطی مالی پولی این انتظارات تورمی دراقتصادزیاد است.

امیدواریم در این خصوص وزارت اقتصاد با همفکری وهمراهی سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزی برنامه تدوین شده‌ای در این خصوص ارائه دهند.