مریم کائید- در روزهای گذشته بحث حمایت بانک ها از بورس سرو صدای زیادی را در فضای رسانه ایجاد کرده بود . در این شرایط برخی حمایت مالی بانک ها از بورس را دستوری دانستند که می تواند بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد . در این خصوص ایران و جهان گفت و گویی را با دکتر حیدر مستخدمین حسینی که سابقه فعالیت در بازارمالی را در عرصه های گوناکون داشته است به اختصار داشت که در ادامه خواهید خواند .

دکتر مستخدمین حسینی معتقد است تعادل در اقتصاد ناشی از تعادل در زیر مجموعه های آن اعم از بازارهای کار ،کالا و ارز است . به عبارت دیگر اگر بنا داریم که اقتصاد در شرایط تعادل حرکت کند باید این بازارهای به درستی به وظایف و کارکردهای خود عمل کند.

وی بازارهای مالی را به سه دسته بازار پول(بانک ها و موسسات )،سرمایه (بورس)و بیمه تقسیم می کند و می گوید بازارمالی یک بازار است که کارکردهای گوناگونی دارد . 

دکتر مستخدمین حسینی با اشاره به اینکه هم پوشانی در این بازارها می تواند منجر به متعادل سازی شود می افزاید :به طور مثال شرکت های بیمه می توانند سپرده ها و تسهیلات بانکی را بیمه کنند و این ارتباط بین بازارها به صورت مکمل ادامه دارد .

وی به پیوند بین بیمه ها و بورس به عنوان حلقه های بازار مالی اشاره می کند و با بیان اینکه بیمه ارزش سهام رویکرد دیگری از این تعامل است می گوید که تضمین ارزش سهام توسط شرکت های بیمه خدماتی است که در ایران راه اندازی نشده است .

این کارشناس اقتصادی در ادامه با بیان اینکه ارتباط بازار پول و سرمایه نیز از همین جنس است می افزاید :با کمبود نقدینگی در بازار سرمایه ،بازار پول در راستای ارتباط مکمل با این بازار پول به بازار تزریق می کند و در اصطلاح عامیانه در اقتصاد کلان پول از این جیب به آن جیب می شود و این مسئله دخالت در بازار نیست بلکه همپوشانی بازارهای مالی است .

دکتر مستخدمین حسینی با اشاره به اینکه ورود بانک ها به بازار سرمایه بحث تازه ای نیست و در دولت های قبل نیز وجود داشته است اضافه می کند :بانک ها دارای منابع هستند و در گذشته صاحب شرکت های سرمایه گذاری بوده اند و در دولت گذشته تصمیم بر این شد که حوزه فعالیت شرکت های سرمایه گذاری بانک ها محدود شود و تا منافع حاصل از بازار سرمایه عاید سهام دار خرد شود و منافع بانک ها در بازار سرمایه به عنوان سهامداران قدرتمند کاهش پیدا کند.

وی در تکمیل سخنان این بخش می گوید که بانک ها از حضور در بازار منع شدند و پرداخت تسهیلات به شرکت های سرمایه گذاری که فعالیت حرفه ای شان خرید و فروش سهام بود محدود شد.

این کارشناس اقتصادی به سناریوی دیگری در اقتصاد در راستای این محدود سازی اشاره می کند و کارهش ارزش پول ملی را مورد توجه قرار می دهد و با بیان اینکه با کاهش ارزش پول ملی و تقریبا سه برابر شدن قیمت ها سرمایه بانک ها افزایش نداشته است اظهار می کند :دولت افزایش سرمایه بانک ها را در شرایطی که ارزش پول ملی تقریبا کاهش پیدا کرده و هر 1000 تومان سال های گذشته ارزش تقریبی معادل 300 تومان دارد به دست فراموشی سپرده و در این شرایط دست بانک ها را در دریافت سود سپرده های بانکی باز گذاشته است .

وی با بیان اینکه برخی بانکها در روزهای پایانی سال روزشمار نرخ سود بالای 20 درصد به سپرده های جذب شده وعده دادند می گوید: حاصل این فرآیند این شد که پول از بازار سرمایه به سمت بازار پول رفته است شاخص بازار سرمایه منفی شد.نهایتا در این شرایط به بانک ها دستور داده می شود که پول جمع آوری شده را در بازار سرمایه بریزند و در طرح تازه ای بحث کاهش نرخ سود سپرده ها مطرح است .

دکتر مستخدمین حسینی می گوید :بانک ها در گذشته بخشی از منابع را در پرو�?ه های سرمایه گذاری در بازار سرمایه نگه داری می کردند اما در شرایط فعلی از بانک ها دعوت شده که بازار سرمایه بازگردند و هرچند که این نقطه منفی ای نیست و معنی هم پوشانی دارد .

به گفته وی دولت بازاری را خراب کرد و حالا تصمیم دارد دوباره بازار پول را تحت تاثیر قرار دهد و آن را از حالت تعادل خارج کند .

این کارشناس اقتصادی با انتقاد از اینکه کدام فعالیت اقتصادی است که بتواند نرخ سود روزشمار بالای 20 درصد را جبران کند ابراز می کند که اکنون نیز ورود بانک ها برای خرید سهم توصیه شده و دخالت دولت در حوزه های اقتصادی از این بابت وضعیت را از تعادل خارج می کند.