مهدی آزادواری- کارشناس ارشد بازار مالی- سرمایه گذاري و مشارکت مردمی از یکی از مهمترین راه‌های تأمین منابع مالی شهرداری‌ها می‌باشد. عملکرد بخش خصوصی در مقایسه با بخش دولتی داراي خصوصیاتی است که عمده‌ترین آن کارایی بالا و دسترسی به منابع مالی متنوع است. مشارکت بخش خصوصی در تولید خدمات شهري و انجام پروژه‌های زیربنایی قادر است که خدمات زیرساختی مورد نیاز را با هزینه کمتر و سرعت بیشتر در اختیار شهروندان قرار دهد. به همین منظور درکمیسیون برنامه و بودجۀ شوراهاي اسلامی کلانشهرها، کمیته اي به نام کمیتۀ جلب سرمایه گذاری‌های کلان تشکیل شده و شهرداري می‌تواند با دادن برخی مجوزها و تسهیلات تشویقی زمینۀ مشارکت مردم را در اجراي پروژه‌های عمرانی و خدماتی فراهم سازد.

در حال حاضر متأسفانه شرایط به گونه اي شده است که شهرداری‌ها حتی میزان هزینه‌ها و مخارج مصرفی خود را نیز از مردم و دولت دریافت می‌کنند.

از طرفی دیگر، شهرداري از برخی گروه‌ها پولی دریافت می‌کنند، اما آن را به صورت یارانه در کل شهر هزینه می‌کند. یعنی در واقع گروهی از مردم و دستگاه‌های دولتی، از طریق گروهی دیگر تغذیه می‌کنند که نتیجۀ این نوع عملکرد؛ فشار بر کل شهر می‌باشد. از سوي دیگر می دانیم که بودجۀ موجود شوراي شهر واقعاً براي ادار ة شهري با چنین وسعت و انتظارات و برخورداري از موقعیت خاص در کشور و منطقه کافی نیست. تخمین زده می‌شود که حداقل دو برابر هزینه‌های فعلی می‌بایست در تهران صرف شود تا بتوان سطح موجود خدمات را به طور نسبی بالا برد. لذا می‌بایست فضاسازي مناسبی براي مردم صورت گیرد و شهروندان بپذیرند که مشارکت جدی‌تری در ادارة شهر و همچنین تأمین هزینه‌های آن داشته باشند.

در بحث مشارکت شهروندان در تأمین منابع مالی لازم براي ادارة کلانشهرها یک مسأله اساسی بسیار مهم و حیاتی این است که می‌بایست به توزیع عدالت منابع درآمدي شهروندان توجه کرد. واقعیت این است که کسانی که بهره برداري و استفادة بیشتر و گسترده تر از خدمات شهري دارند، قاعدتاً بایستی پول بیشتري نیز به شهرداري بپردازند و کسانی هم که متعلق به طبقات محروم‌اند و استفادة کمتري از خدمات ارائه شده می‌نمایند، باید پول کمتري پرداخت نمایند و این میزان کم و زیادي را در هر صورت شهروندان بایستی بپذیرند و بدان تمکین کنند. براي مثال شهروندي که زباله تولید می‌کند، بایستی به میزان زباله اي که تولید می‌کند، عوارض بپردازد، حال آنکه فعلاً اینگونه نیست.

براي اینکه بتوان شهروندان را تشویق به پرداخت عوارض (مثلاً عوارض نوسازي) نمود، می‌توان فرصت‌های دیگر، از قبیل شرایط تراکم تشویقی را فراهم ساخت و یا اینکه با بهره‌های کمتر و اقساط نمودن آن از بروز تخلفات در این حوزه جلوگیري نمود. شهروندان نیز اگر به خوبی توجیه گردند و همچنین بتوانند خدمات مورد نیازشان را با کیفیت بالا دریافت نمایند، آمادگی مشارکت جدي در تأمین هزینه‌های شهر را خواهند داشت. البته یک معضل اساسی در این عرصه؛ تأمین اصولی هزینه‌های خدماتی شهر تهران است که در آن، رابطۀ مدون و منسجمی بین شهروندان و شهرداري تعریف نگردیده است. به عنوان مثال هنوز مشخص نگردیده که شهروندان چگونه باید هزینه‌های خیابانی را پرداخت نمایند. لذا می‌بایست فرهنگسازي شود تا مردم بپذیرند که بخشی از هزینه‌های شهر را خودشان تقبل کنند تا بتوانند از خدمات شهري بهتر و زندگی سالم‌تر و با کیفیت تر در شهر سود ببرند.