ایران و جهان - سالنامه آماری بیمه مرکزی نشان می دهدکه شرکت های بیمه با 15 هزارو 39 میلیارد و 584 میلیون ریال زیان انباشته در سال 1392 مواجه بودند و و سود ناخالص فعالیت های بیمه ای صنعت در همین سال 6 هزارو 974 میلیارد ریال منفی عنوان شده است .

بنابراین در حالی که صنعت زیان انباشته نهفته دارد و از فعالیت های بیمه ای سودی نیز ندارد، در این میان پدیده فروش اقساطی که در نهایت منجر به مطالبات از بیمه گذاران و نمایندگان می شود بیماری مزمن دیگری است که صنعت به ناچار در سال های اخیر با آن مواجه شده است. به عبارت دیگر در حالی که سرفصل حق بیمه تولیدی در حساب ها ارقام قابل قبولی را از فعالیت ها نشان می دهد اما بخش مطالبات از نمایندگان و بیمه گذاران افشا می کند که همه حق بیمه برآورد شده به حیطه وصول در نیامده است . آمارها از عملکرد شرکت های بیمه بیانگر این است که بزرگترین بیمه کشور در سال 1391 بالغ بر 3 هزارو 267 میلیارد و 983 میلیون ریال و در سال 1392 بالغ بر 17 هزارو 289 میلیارد و 690 میلیون ریال و در سال 1393 بالغ بر 22 هزارو 384 میلیارد و 660 میلیون ریال از این گروه طلب داشته است . 

البته این موضوع در سایر شرکت های بیمه به وضوح قابل رویت است . به طور مثال شرکت بیمه دانا بالغ بر 8 هزارو 986 میلیارد و 20 میلیون ریال، بیمه البرز 5 هزارو 113 میلیاردو 59 میلیون ریال، بیمه آسیا 3 هزارو 956 میلیارد و 486 میلیون ریال، بیمه کارآفرین بالغ بر یک هزارو 287 میلیارد و 568 میلیون ریال ، بیمه ملت 2 هزارو 247 میلیارد و 254 میلیون ریال، بیمه کوثر 3 هزارو 782 میلیارد و389 میلیون ریال و سایر شرکتها به همین ترتیب دارای مطالبات هستند . 

پیش از این مدیران بیمه ایران اذعان داشتند که بالغ بر 700 میلیارد تومان طلب از بنیاد هستند . این روند زنجیره وار مسلما بر سرمایه گذاری های این شرکت, عدم پرداخت به موقع خسارت ها تاثیر دارد و از همه مهمتر نشان می دهد که سرفصل مطالبات ممکن است با عدم وصول طلب مواجه باشد .

البته این معضل در شبکه بانکی با آئین نامه و دستورالعمل رفع شده است اما صنعت بیمه دارای چنین دستور العملی نیست. بنابراین با توجه به روند افرایشی حق بیمه هرساله روند افزایشی مطالبات از بیمه گذاران به لحاظ وصول حق بیمه هر ساله رو به افزایش است و شرکت های بیمه باید نسبت به اخذ مطالبات مشکوک الوصول اقدام کنند . از سوی دیگر شرکت های بیمه با عدم اخذ ذخایر و یا کسری ذخایر در این زمینه سبب می شوند تا توانگری مالی شرکت تحت تاثیر قرار گرفته و سر فصل دارایی های شرکت با با تحولات نا مناسبی رو به رو شود چراکه ذخیره گیری نامناسب شرکت های بیمه را به مرور با زیان مواجه خواهد کرد .

در شرایط فعلی به نظر می رسد برای جلوگیری از این روند نامعقول بیمه مرکزی باید نسبت به تهیه و تدوین دستور العمل وصول مطالبات مشکوک الوصول و لاوصول اقدام کند تا نسبت به شفافیت صورت های مالی شرکت های بیمه و مناسب شدن نسبت توانگری مالی شرکت ها تحولی صورت گیرد .بحث دیگر جداسازی سنی مطالبات است و باید دید با این جداسازی چه مقدار از این مطالبات وصول نخواهد شد و این روند منجر به زیان ده شدن کدام شرکت ها خواهدشد ؟نکته مهم این است که اگر حق بیمه بیمه نامه های عمر را که در چند سال وصول می شوداز سایر حق بیمه ها که در یک سال وصول می شود جدا کنیم این پرسش ایجاد خواهد شد نقدینگی و سرمایه گذاری شرکت ها با چنین مکانیزمی که اخیرا رو به افزایش گذاشته با چه تغییراتی در آینده رو به رو خواهد شد .

برخی شنیده ها حاکی از آن است که آئین نامه وصول در بیمه مرکزی در حال تدوین و شکل گیری است و باید دیدکه این آئین نامه چه تغییراتی را وضعیت شرکت های بیمه پدید خواهد آورد.