گروه سایبان - با وجود آنکه ایران از جمله کشورهای زلزله خیز است به ‌جز شرکت بیمه ایران که از سال 1393 به صورت آزمایشی  اقدام به صدور بیمه‌نامه "اموال مسکونی در مقابل زلزله" نموده است، بیمه‌نامه جداگانه‌ای برای پوشش خطر زلزله ارائه نشده است و خطر زلزله به عنوان یک پوشش اضافی در بیمه‌نامه آتش‌سوزی با پرداخت حق‌بیمه اضافی تحت پوشش قرار می‌گیرد. 

نتايج طرح تحقيقاتي "تهیه فرم پیشنهاد و شرایط عمومی بیمه‌نامه زلزله با توجه به فاکتورهای تاثیرگذار بر ریسک زلزله" در نشست تخصصی با حضور دکتر امیر صفری رییس پژوهشکده بیمه و نمایندگانی از بیمه مرکزی و سندیکای بیمه گران ایران در پژوهشکده بیمه ارائه شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده بیمه در این پژوهش، طراحی فرم پیشنهاد و شرایط عمومی بیمه‌نامه زلزله برای ایران در بخش مسکونی و غیر‌مسکونی با هدف ارائه شرایط و پوشش‌های به روز منبطق بر مطالعات خارجی و با همکاری نخبگان صنعت بیمه و متخصصان پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و همچنین استادان دانشگاه های خواجه نصیرالدین و بهشتی ارائه شده است.

این گزارش می‌افزاید در این پژوهش فاکتورهای متعدد بسیاری از جمله؛ خطر نسبی منطقه زلزله خیز، جنس سازه، نوع طراحی ساختمان، سن ساختمان، استاندارد طراحی، تعداد طبقات، نوع سقف، نوع خاک، تراکم ریسک، تاسیسات کاربری ساختمان، فصل و زمان وقوع زلزله شناسایی و در تدوین فرم‌های پیشنهاد برای صنعت بیمه کشور مد نظر قرار گرفته‌اند. در بخش نگارش شرایط عمومی بیمه‌نامه زلزله نیز بعد از پرداختن به تعاریف و اصطلاحات، به مواردی همچون خسارات و هزینه‌های تحت پوشش عدم النفع فعالیت و عدم النفع اجاره، پوشش اضافی برداشت ضایعات، پوشش اضافی نشت آب از اسپرینکلرها و فرانشیز پرداخته شده است.

نتایج این تحقیق حاکی است سایر کشورها با وضعیت لرزه‌خیزی مشابه با ایران، از برنامه‌ای معین، منسجم و یکپارچه بهره می‌برند برای مثال در ایالت کالیفرنیا پوشش اختیاری زلزله برای منازل مسکونی با چهار نوع بیمه‌نامه متناسب با نوع ساختمان و مالکیت ساختمان نظیر مالکان منازل مسکونی، مالکان منازل متحرک، آپارتمان‌های مستغلاتی و مستاجران ارائه می شود و بیمه نامه زلزله توسط شرکت های بیمه تجاری مشارکت کننده صادر و کلیه امور اجرایی نیز بر عهده همین شرکت هاست.

صندوق زلزله ترکیه (TCIP) نیز با ارائه پوشش اجباری بیمه‌ای برای خسارت‌های مالی ناشی از زلزله در ساختمان‌های مسکونی حمایت گسترده بیمه‌ای را در قبال این خطرات ایجاد نموده است.

در صندوق بیمه اتکایی زلزله ژاپن (JER)، بیمه اختیاری زلزله، همراه با بیمه آتش‌سوزی توسط شرکت‌های بیمه تجاری ارائه می ‌‌شود که بعد از صدور بیمه‌نامه، 100درصد حق‌بیمه صادره زلزله طی قرارداد اتکایی به JER واگذار می‌شود و این صندوق بیمه اتکایی متناسب با قراردادهای اتکایی تعریف شده، بخشی از ریسک‌ را بین شرکت‌ها براساس ظرفیت آنها و دولت تقسیم می‌نماید. بر این اساس شرکت‌های بیمه موظف به تحت پوشش قرار دادن خطر زلزله در زمان صدور بیمه‌نامه آتش‌سوزی برای ساختمان‌های مسکونی هستند.

همچنین در کمیسیون زلزله نیوزلند (EQC)، پوشش زلزله از ملحقات بیمه‌نامه آتش‌سوزی است و این پوشش برای دارندگان بیمه‌نامه آتش‌سوزی منازل مسکونی اجباری است که در صورت عدم خرید بیمه‌نامه آتش‌سوزی، مالکان ساختمان‌های مسکونی می‌توانند بیمه‌نامه اختیاری زلزله را برای سرمایه و مدت مشخص براساس قوانین کمیسیون زلزله خریداری نمایند.

این طرح تاکید می‌نماید ایران از جمله کشورهای زلزله‌خیز جهان است که تاکنون بر اثر زلزله‌های مهیب، شاهد تلفات و خسارت‌های اقتصادی کلانی بوده ‌است. همچنین از آنجا که کشور ما بر روی کمربند زلزله‌خیز آلپ- هیمالیا واقع شده است که تا کنون در این کمربند حدود 21 درصد از کل زلزله‌های جهان به وقوع پیوسته است، پیش‌بینی بیمه‌نامه‌هایی با پوشش‌های مناسب در مواجهه با چنین رویدادهایی ضروری است.

این در حالی است که به ‌جز شرکت بیمه ایران که از سال 1393 به صورت آزمایشی در دو استان اصفهان و کرمان و بعد از آن یزد، اقدام به صدور بیمه‌نامه "اموال مسکونی در مقابل زلزله" نموده است، بیمه‌نامه جداگانه‌ای برای پوشش خطر زلزله ارائه نشده است و خطر زلزله به عنوان یک پوشش اضافی در بیمه‌نامه آتش‌سوزی با پرداخت حق‌بیمه اضافی تحت پوشش قرار می‌گیرد. 

این طرح پژوهشی که فرم و شرایط عمومی یک بیمه نامه زلزله مجزا را طراحی کرده است، تاکید و پیشنهاد می نماید که بیمه زلزله تحت شرایطی که در طرح پیشنهاد شده است ضرورت دارد توسط شرکتهای بیمه ایرانی به صورت یک بیمه نامه مجزا عرضه گردد و از ارائه بیمه زلزله به صورت پوشش اضافی سایر رشته ها از جمله رشته آتش سوزی اجتناب گردد.

گفتنی است این طرح پژوهشی در راستای لزوم مدیریت ریسک و ارائه پوشش‌های بیمه‌ای مناسب در این حوزه با همت مجری طرح، آقای دکتر علی دهقانی و همکاران طرح آقایان و خانم ها حمید دهقانی، سمانه عزیزنصیری، نادره سمیع داریانی، مهدی وهابی، سید محمدرضا اسماعیلی، سید بهرام بهشتی، عبدالرضا سروقد مقدم، بهاره رحیمی، و همچنین با نظارت گروه پژوهشی اموال و مسئولیت پژوهشکده بیمه انجام شده است.