پیش از این شرکت سایپا در گزارشی به تبیین دیدگاه های صادراتی خود پرداخت و دو روز بعد ظاهرا نوبت به  مدیرعامل شرکت ایران خودرو رسید که به تبیین این دیدگاه بپردازد.

مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو در پاسخ به سوالی درخصوص صادرات محصولات در شرایطی که بازار داخلی اشباع نشده گفت: راهبرد صادرات در سطح کلان و ملی ترسیم شده و سیاست این نیست که صادرات برای زمانی باشد که تولید بیش از نیاز بازار است.

مهدی خطیبی معتقد است که نتایج و دستاوردهای حاصل از صادرات برای اقتصاد کشور در بلندمدت مشخص خواهد شد و بر همین اساس ایران‌خودرو برنامه بلندمدتی برای صادرات محصولات خود ترسیم کرده تا در بازه زمانی سه تا پنج ساله به تمامی اهداف خود در این بخش دست یابد.

این سخنان در حالی مطرح می شود که خطیبی، صادرات را ششمین اولویت راهبردهای اعلامی خود برای راهبری شرکت ایران خودرو می داند.

او که در نیمه اول بهمن ماه سال گذشته سکاندار شرکت ایران خودرو شد، هشت اولویت راهبردی خود را در حوزه مدیریت شرکت بر مبنای ارتقا کیفیت محصول، تکمیل خودرو های دارای کسری قطعه، افزایش ظرفیت تولید، کاهش بهای تمام شده تولید، افزایش رضایت مندی کارکنان، توسعه بازار های صادراتی، تنوع بخشی محصول و بهبود رابطه با قطعه سازان عنوان کرد.

هر چند در طراحی راهبردهای توسعه گرایانه پرداختن به توسعه متوازن از ضروریات به حساب می آید اما برقراری موازنه در سبد مدل کسب کار از ظرافت هایی برخوردار است که عدم توجه به آن می تواند به گرفتار شدن یک بنگاه در گرداب فعالیت های اقتصادی منجر شود.

بسیاری از طراحان مدل های استراتژی بر این باورند که پرداختن توامان به اولویت های راهبردی، هرچند ممکن است به سرعت دستیابی بنگاه به اهداف پیش رو کمک کند اما توجه به نحوه بهره گیری از توان داخلی، قدرت پذیرش ریسک و به خدمت گرفتن توان مالی شرکت و پیرو آن سوق دادن بنگاه به بهره گیری از اهرم های مالی از جمله مواردی است که می تواند در ترسیم آینده یک بنگاه انحراف ایجاد کند.

اما طراحان مدل های راهبردی استفاده از استراتژی های چند گانه هم زمان را در شرایط عدم قطعیت، برای آینده توصیه می کنند ولی توجه به نقاط قوت و ضعف داخلی و تهدید ها و فرصت های خارجی از موارد پر اهمیت برمی شمرند.

حالا باید دید مدیرعامل ابرشرکت ایران خودرو که هفت ماه از حضورش به عنوان سکاندار این شرکت می گذرد تا چه اندازه توانسته نسبت به برقراری موازنه راهبردی اعلامی، گام های پایدار بردارد که امروز در حال پیاده سازی گام ششم راهبرد مدیریتی خود یعنی توسعه بازارهای صادراتی است.

هرچند شرکت ایران خودرو و سایپا به عنوان دو شرکت خودروساز در ظاهر رقیب، از استقلال رای در نظام بنگاه داری نسبت به هم برخوردار هستند اما وضعیت حاکمیت شرکتی در این دو شرکت به گونه ایست که عملا بخشی از قالب بدنه دولت به حساب آمده و خارج از خلاقیت های مرسوم رقابتی به فعالیت های بنگاه داری می پردازند و به نظر می رسد به عنوان بخشی از بدنه دولت مجبور به پیاده سازی اولویت های راهبردی دولت هستند، کما این که خطیبی در بخشی از مصاحبه خود به فرمان هشت گانه رئیس دولت اشاره می کند و می گوید: باید صادرات به بازارهای هدف را مد نظر قرار دهیم.

توجه به این موضوع مهم است که پیش از این زیان بر روی تولید هر دستگاه خودرو و از سوی دیگر زیان انباشته برخی خودروساز ها مورد توجه تحلیل گران مالی قرار داشت.