گروه سایبان - پس از آنکه بانک مرکزی در هشدارهای متعدد خواستار خروج بانک ها از مقوله بنگاهداری شد، سرمایه گذاران بخش خصوصی که دارای هلدینگ های مالی متعدند، این روند را در شرکت های دیگری دنبال کردند.

از جمله این هلدینگ های مالی می توان به «سامان» اشاره کرد. بررسی روند توسعه سرمایه گذاری در این هلدینگ نشان می دهد که کفه ترازوی توسعه سرمایه گذاری در ظاهرا از بانک به سمت بیمه سوق یافته است.

در همین رابطه بیمه سامان را شاید بتوان یکی از این مجموعه ها دانست که در سایه عدم مقررات سخت گیرانه در صنعت بیمه در زمینه بنگاه داری امروز دیگر تنها بیمه داری نمی کند و سرمایه گذاری در بخش هایی متعددی دارد از هتل داری و تلفن همراه گرفته تا شیشه گری و ورود به تجارت خودروسازی. در سایه چنین فعالیت هایی البته فهرست مدیرانی هم دیده می شود که به صورت مشترک هیات مدیره برخی از این شرکت ها هستند از احمدرضا ضرابیه مدیرعامل بیمه سامان تا هادی رئیس زاده مسئول دفتر مدیرعامل سامان و ... .

شرکت هایی که در سایه فعالیت های شرکت اصلی شکل گرفته اند و از کاغذ رول حرارتی می فروشند تا طراحی الکترونیکی بیمه ای و پشتیبانی نرم افزار و دریافت خدمات بیمه مسافرتی.

بنابراین در حالی که بیمه مرکزی به دعواهای داخلی مشغول است برخی شرکت های بخش خصوصی در سایه فقدان نظارت کافی به سرمایه گذاری های متعددی سرک کشیده اند.

اسناد و اطلاعات دریافتی نشان می دهد که هلدینگ سرآمد از محل ارائه خدماتی مشاوره مدیریتی 89 میلیارد تومان فاکتور برای بیمه سامان صادر کرده است که البته با ورود بورس به موضوع قرارداد فسخ شده. این قرارداد در خصوص مشاوره، نظارت و کنترل بر فعالیت های سرمایه گذاری با بیمه سامان منعقد شده در حالی که مدیرعامل بیمه سامان، مدیر مالی و مسئول دفتر مدیرعامل و البته رئیس هیات مدیره بیمه سامان عضو هیات مدیره این هلدینگ هستند!

در نبود چنین تفکیکی در بخش سرمایه گذاری منابع ذخایر ریاضی بیمه گذاران عمر در صورت های مالی، حالا این شائبه مطرح است که سامان چگونه در چند سال اخیر درختواره خود را این چنین رشد داد؟ آیا منابع حاصل از ذخایر ریاضی در این رشد تصاعدی نقش داشته است؟ این سوالی است که برای روشن شدن افکار عمومی بهتر است بیمه سامان نسبت به آن پاسخی منطقی، مستند و دور از حاشیه داشته باشد.

بنابر ماده 14 آئین نامه 97 شورای عالی بیمه مؤسسه بیمه موظف است بازدهی حاصل از سرمایه گذاری های خود را به تفکیک حقوق صاحبان سهام، ذخایر ریاضی و سایر ذخایر فنی سهم نگهداری در صورت های مالی خود منعکس نماید. 

از سوی دیگر  در مواد 21 و 22 آئین نامه 68 شورای عالی بیمه نیز آمده است :

مؤسسات بیمه موظفند حساب‌های معاملات بیمه‌های زندگی را از سایر حساب‌های خود تفکیک نموده و دفاتر خود را به ترتیبی تنظیم نمایند که کلیه اقلام مربوط به معاملات هر یک از انواع بیمه‌های زندگی به تفکیک مشخص شده باشد.

همچنین  سرمایه‌گذاری از محل ذخایر ریاضی بیمه‌های زندگی بایستی در حساب‌ها و ترازنامه شرکت مشخص و از سایر سرمایه‌گذاری‌ها تفکیک شود.

اما با وجود چنین ابهامات واضحی و با وجود اینکه بخش قابل توجهی از پرتفوی بیمه سامان را بیمه های عمر تشکیل می دهد نه تنها حسابرس صراحتا اشاره ای به موضوع تفکیک سرمایه گذاری ها ندارد بلکه ظاهرا بیمه مرکزی نیز تمرکز مطلوبی برای ممیزی حساب ها  نشان نداده .

 برخی، روابط نزدیک این شرکت با بیمه مرکزی را از جمله رهیافت های چنین تعاملی مطرح می کنند، تا جایی که به عنوان نمونه در جلسه اخیر معاون علمی و فناوری رییس جمهور، با بیمه مرکزی نماینده یکی از شرکت های اقماری بیمه سامان «تفاهم نامه راه اندازی پردیس نوآوری و فناوری بیمه» بین شرکت های «سامانه نگارحامی بیمه(متعلق به بیمه مرکزی)»، «نوآوری و کارآفرینی آرمانی شریف موسوم به پرادیس هاب» و « شبکه نوآفرینی سرآمد با برند پلنت(متعلق به بیمه سامان)» را به امضا رساند.

این روند بنگاه داری که به تازگی در صنعت بیمه وارد فاز جدیدی شده از منظر بسیاری از تحلیل گران ناشی از تحولات درون سازمانی نهاد ناظر است که در سایه اختلاف نظرهای داخلی به آرامی رشد کرده. رازپول در آینده لایه های دیگری از این تحولات غیر عملیاتی را رونمایی می کند.