گروه سایبان - تا انتخابات چهاردهمین دوره دولت کمتر از یک ماه زمان باقی مانده است و این روزها برنامه های انتخاباتی نامزدها در حال تدوین است. قطع به یقین برنامه های اقتصادی نامزدها در تعیین سرنوشت نامزد اصلح از نقش آفرینی بالایی برخوردار است. اما به نظر می رسد با توجه به توسعه هوش مصنوعی در جهان و لزوم ورود نامزدها به این بعد از واقعیت های جهان این انتخابات را نسبت به انتخابات های پیشین اندکی متفاوت خواهد کرد.

توجه به نقاط قوت و ضعف ایران فردا با نگاه به هوش مصنوعی این واقعیت را رهنمون می کند که امروز لزوم پرداختن به مقوله اقتصاد به عنوان یک اولویت دیگر شرط لازم نبوده و به نظر می رسد زین پس ارائه برنامه های تصمیم سازان اقتصادی کشور الزاما باید حول محور «اقتصاد رفاه» معنا و مفهوم پیدا کند.

«آلفرد پی گو» برای نخستین بار اقتصاد رفاه را تدوین کرد. به صورت کلی او معتقد است، «اقتصاد رفاه» شاخه ای از علم اقتصاد است که بر تخصیص بهینه منابع، کالاها و خدمات و اثرات آن بر رفاه اجتماعی تمرکز دارد.

یکی از مهمترین مصائب اجتماعی امروز در کشور، افزایش سن و یا به عبارتی کهولت سن در کشور است. شاخص هایی همچون میزان زاد و ولد، قدرت بازآفرینی صندوق های بازنشستگی و شاخص های امید به زندگی ضرورت توجه روزافزون به مسئله نظام های مستمری و بازنشستگی و مدل های ریاضی حاکم بر آن را افزایش داده و به شکل چشم گیری به روز ساخته است.

از سوی دیگر مطالعات بین المللی نیز نشان می دهد، در حالی که مستمری‌های بازنشستگی به طور عمده‌ای منبع درآمد اصلی افراد در دنیا به شمار می‌روند، در برخی موارد این سطح اطمینان به ۳۰ درصد یا حتی کمتر کاهش می‌یابد. این در شرایطی است که حفاظت از سالمندان در برابر فقر یکی از وظایف کلیدی سیستم‌های بازنشستگی محسوب می‌شود. 

مستمری سالمندی با هدف حمایت از استمرار درآمد افراد بعد از بازنشستگی انجام می‌شود، اما تفاوت‌های بزرگی در میزان حقوق بازنشستگی وجود دارد و حقوق بازنشستگی سالمندان در دنیا به طور قابل توجهی از نظر اسمی و استانداردهای قدرت خرید متفاوت است.

هرچند که توجه به مقوله رفاه و بازنشستگی تنها مختص به کشور ما نیست بلکه مطالعات نشان می دهد که اقتصاد های پیشرفته نیز امروزه  این موارد را به عنوان شاخص های کلیدی عملکرد در صدر اهداف خود قرار داده اند . بر اساس نظرسنجی یوروبارومتر در سال ۲۰۲۳ که از طریق سازمان بیمه و بازنشستگی شغلی اروپا انجام گرفت، تنها ۴۲ درصد از شاغلان اتحادیه اروپا مطمئن هستند که پول کافی برای زندگی راحت در طول دوران بازنشستگی خود خواهند داشت.

گروه‌های متخصص در یک جلسه توجیهی در پارلمان اروپا راه‌هایی را برای تقویت پایداری و کفایت سیستم‌های بازنشستگی اتحادیه اروپا مطرح کرده‌اند.

در این جلسه هشدار داده شد: «روش طراحی سیستم‌های بازنشستگی در حال حاضر تعداد فزاینده‌ای از مردم را در معرض خطر فقر در سالمندی قرار می‌دهد. روندی که برخلاف تلاش‌های اتحادیه اروپا جهت کاهش فقر است.»

هرچند این مطالعات به عنوان آخرین دستاوردهای تحقیقاتی در قاره اروپا صورت گرفته اما به صورت کلی ساختارهای بازنشستگی و نظام های مستمری فارغ از شاخص های فرهنگی ساختاری مشابه دارد، تا جایی که لزوم توجه به نظام بازنشستگی در کشور ما تقریبا از دهه 1310 قدمت دارد.

هرچند که رشد شرکت های بیمه تجاری که تمرکز عملیاتی بر نظام بیمه های عمر دارند محدود است اما این شرکت ها امروز با انباشت سطح قابل قبولی از تجارب نسبت به پوشش خلا نظام های تامین اجتماعی دولتی اقدام کرده اند.

ضرورت وجود این شرکت ها زمانی بیشتر آشکار می شود که تحلیل های ریاضی بر وضعیت صندوق های بازنشستگی بیانگر این واقعیت است که در صورت عدم طراحی سیستم های بهینه و توسعه کمی و کیفی شرکت های بیمه تجاری در این حوزه در این حوزه کشور را یک بحران جدی در حوزه رفاه و تامین اجتماعی مواجه کند.

راهبر بیمه های عمر در کشور فروش 20 همتی را هدفگذاری کرد

اما بررسی های میدانی ومطالعات علمی در حوزه بیمه های تجاری نشان می دهد که مدل های موفقی در این زمینه در کشور وجود دارد که می تواند به عنوان یک الگو برای نظام بیمه های عمر و مستمری مورد بهره برداری قرار گیرد.

بیمه پاسارگاد با معرفی بیمه مکمل بازنشستگی در سال گذشته بازار جدیدی را نه تنها برای خود ایجاد کرد بلکه این خدمت به عنوان یک راهکار تقویت نظام های بازنشستگی می تواند روی میز مدیران اقتصادی در آینده باشد.

اشتغال زايي و تربيت 44 هزار نماینده فروش بیمه عمر، 2962 نماینده حقیقی در سراسر کشور که قرار است سبد این شرکت را در سال آینده به مرز فروش 20 هزار میلیارد تومان رساند تنها بخشی از راهبردهای این شرکت به شمار می رود تا جایی که 5 درصد از تولید بازار را  در سال 1402به خود اختصاص داده است.

به اين آمار قابل توجه در حوزه اشتغال زايي بايد نيروي هاي ستاد و نمايندگان حقوقي و كارگزاران مرتبط با اين شركت را نيز افزود.

وجود 70 درصد پرتفوی در بخش بیمه های عمر امروز پاسارگاد را به لحاظ پایداری منابع در شرایط قابل قبولی قرار داده که نه تنها این شرکت را به عنوان راهبر بیمه های عمر در کشور معرفی می کند بلکه رقابت های ناسالم در بازار بیمه ای کشور برای جذب پرتفو نمی تواند چالش جدی برای آن ایجاد کند.

همین وضعیت قابل اتکا سبب شده که پاسارگاد امروز یکی از شرکت های با اهمیت در بورس باشد و منابع آن سهم قابل اتکایی از نظام اقتصادی کشور در بازار سهام به شمار رود.

بر همین اساس به نظر می رسد یکی از مهمترین راهبردهای آتی نظام اجرایی کشور برای مدیریت مسئله صندوق های بازنشستگی، نظام های مستمری و اقتصاد رفاه توجه به شرکت های خلاق و پیشرو در این حوزه است، چراکه تجربه مدیریت ابرصندوق های بازنشستگی تجربه چندان موفقی در کشور به شمار نمی آید.